Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που τόσες παράλληλες κρίσεις, αλληλένδετες ή μη, ταρακουνάνε συθέμελα όλο το οικοδόμημα. Πρόκειται για ένα τσουνάμι το οποίο επιδεινώνεται με αλλεπάλληλα γεγονότα και ντόμινο παρενεργειών.
του Βασίλη Γαλούπη 240216
Η Ευρώπη βρίσκεται υπό αυξανόμενη πίεση και οι αμφιβολίες ότι θα μπορέσει τελικά να βρει γιατρειά σε όλα αυτά που την ταλαιπωρούν μεγαλώνουν καθημερινά. Η συγκυρία θυμίζει τέλεια καταιγίδα...
Προσφυγικό και Τουρκία
Πλήρης αμηχανία. Τα σημάδια για το ξέσπασμα της μεγαλύτερης προσφυγικής κρίσης υπήρχαν εδώ και περίπου δυο χρόνια. Η Ευρώπη δεν έκανε απολύτως τίποτα σε επίπεδο ηγεσίας της Ε.Ε. Η απάντηση της Γερμανίας ακόμα και σήμερα δεν είναι ξεκάθαρη και προσπαθεί, αναποτελεσματικά, να κερδίσει χρόνο, ενώ το πρόβλημα διογκώνεται.
Το να φορτώνεται όλο το βάρος στον αδύναμο κρίκο, την Ελλάδα, να ζητείται εκτάκτως συνδρομή του ΝΑΤΟ και να υψώνονται τείχη απομονωτισμού στις περισσότερες χώρες είναι ένδειξη ευρωπαϊκής αδυναμίας, εσωστρέφειας, φόβου. Κακά τα ψέματα. Οι χειρισμοί όλους αυτούς τους μήνες από την Ε.Ε. είναι επιεικώς τραγικοί. Και χώρες όπως η Τουρκία ή τα Σκόπια εκμεταλλεύονται τη συγκυρία εκβιάζοντας για να πριμοδοτήσουν το γεωπολιτικό τους μέλλον.
Deutsche Bank
Μέχρι τώρα η Γερμανία έκανε τα πάντα για να σωθούν οι τράπεζές της. Από την αρχή της κρίσης προσπάθησε να ξεφορτωθεί εγκαίρως και όσο πιο αθόρυβα μπορούσε τα «τοξικά» ελληνικά ομόλογα, που αποτελούσαν νάρκη στα θεμέλια του χρηματοπιστωτικού της συστήματος. Να, όμως, που στο στόχαστρο έχει βρεθεί τώρα η κλυδωνιζόμενη Deutsche Bank, η νέα «μεγάλη ασθενής» και τραπεζική ναυαρχίδα της Γερμανίας.
Παράλληλα έχει «κοκκινίσει» το τραπεζικό σύστημα της Ιταλίας, μιας από τις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης. «Κόκκινα» δάνεια, αρνητικά επιτόκια, σκάνδαλα και χρηματιστηριακές απώλειες προμηνύουν περαιτέρω αναταράξεις και τεκτονικές αλλαγές στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.
Το Brexit
Μετά τα σενάρια περί Grexit κυριαρχούν πια οι ρεαλιστικοί φόβοι περί Brexit. Η Μ. Βρετανία ετοιμάζεται για το δημοψήφισμα περί παραμονής στην Ε.Ε. και μέχρι τότε υποχρεώνει την Ένωση, και κυρίως Γερμανία - Γαλλία, σε διαρκή οπισθοχώρηση. Οι ευρωπαϊκές αρτηριοσκληρώσεις φαίνεται, έστω κι όχι φωναχτά, να πηγαίνουν περίπατο στην περίπτωση της Μ. Βρετανίας. Η προνομιακή μεταχείριση για τη συγκεκριμένη περίπτωση, μάλιστα, ανοίγει παραθυράκια και για άλλες χώρες στο μέλλον.
Ο «δύσκολος» Ρέντζι
Αρχικά ο Ρέντζι επέλεγε περισσότερο τη διπλωματία παρά τη σύγκρουση. Βλέποντας τα δύσκολα, όμως, με τον προϋπολογισμό να μην βγαίνει στα μέτρα της Ευρωζώνης, τις τράπεζες να κλυδωνίζονται και τους επενδυτές να φεύγουν τρέχοντας τις τελευταίες εβδομάδες, έχει σηκώσει μπαϊράκι και βγαίνει εκτός... γραμμής. «Η Ε.Ε. είναι σαν την ορχήστρα που έπαιζε στον Τιτανικό» είπε οργισμένα ο Ρέντζι στο Bloomberg, βάλλοντας κατά του Βερολίνου, των Βρυξελλών, της συνταγής λιτότητας και της γραφειοκρατίας.
Κλυδωνισμοί στην Ιβηρική
Δυο από τις χώρες που αντιμετώπισαν σοβαρότατα οικονομικά προβλήματα μετά το 2008, η Ισπανία και η Πορτογαλία, δεν φαίνεται να ξεμπλέκουν εύκολα, παρά τις υπεραισιόδοξες προβλέψεις της τελευταίας διετίας. Η Ισπανία βρίσκεται σε πολιτικό αδιέξοδο. Από τον Δεκέμβριο είναι ακυβέρνητη, αφού δεν έχει επιτευχθεί συνεργασία των πολιτικών δυνάμεων.
Η Πορτογαλία, από την άλλη, βγήκε από το μνημόνιο πριν από ενάμιση χρόνο, αλλά το success story είχε λίγα ψωμιά. Η νέα κυβέρνηση ξηλώνει μέτρα λιτότητας, η τρόικα στέλνει μηνύματα ζητώντας αυστηρότερα, οι αγορές έχουν βάλει ξανά στο στόχαστρο τη χώρα και το δεκαετές ομόλογο εκτινάσσεται πάνω από 4%. Το πισωγύρισμα μοιάζει όλο και πιο πιθανό.
Η Ελλάδα
Έπειτα από έξι αφόρητα μνημονιακά χρόνια, εκατοντάδες μέτρα και ατέλειωτα σενάρια Grexit, εξακολουθεί να τσαλαβουτάει στην ύφεση, την αποεπένδυση και την ανασφάλεια. Παραμένει συνεπώς στο πρώτο πλάνο της παγκόσμιας επικαιρότητας. Στα γνωστά οικονομικά ζητήματα της Ελλάδας προστέθηκε και το δυσανάλογο βάρος του προσφυγικού.
Η τρομοκρατία
Η Ευρώπη είναι πιο κοντά στη Μέση Ανατολή, όπου αλωνίζει το ISIS. Παλιότερα ήταν η Αλ Κάιντα που χτυπούσε στο Λονδίνο και τη Μαδρίτη με εκατοντάδες νεκρούς. Το ISIS έχει ήδη αιματοκυλήσει δυο φορές τη Γαλλία, προκαλώντας μετά το Μπατακλάν πανικό στη Γερμανία, το Βέλγιο κι άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Απειλώντας και για νέες επιθέσεις, τη στιγμή που αποδεδειγμένα τζιχαντιστές μπαινοβγαίνουν σε ευρωπαϊκό έδαφος. Η εμπλοκή ευρωπαϊκών χωρών στον πόλεμο που μαίνεται στη Συρία περιπλέκει κι άλλο την κατάσταση.
Ακροδεξιά έξαρση
Το αρχικό όραμα του εγχειρήματος της Ε.Ε. για μια ενωμένη και δημοκρατική Ευρώπη, χωρίς σύνορα, απειλείται περισσότερο από ποτέ. Η έξαρση της Ακροδεξιάς, από τον πυρήνα της Ε.Ε., στη Γαλλία με τη Λεπέν, μέχρι και σε πιο περιφερειακές χώρες, όπως η Ουγγαρία, είναι μια πραγματικότητα. Τα τείχη λόγω του προσφυγικού, η έκρηξη βίαιων περιστατικών, η ξενοφοβία, η αμφισβήτηση της Σένγκεν, η διχασμένη κοινή γνώμη σε όλο και περισσότερες χώρες, προκαλούν εφιάλτες στις Βρυξέλλες. Κυβερνήσεις και ηγέτες πιέζονται ή και κατεδαφίζονται δημοσκοπικά, βλέποντας ταυτόχρονα σκουριασμένες ακροδεξιές ρητορικές να βρίσκουν όλο και μεγαλύτερη απήχηση.
Η ανάπτυξη βάλτωσε...
Η πολυπόθητη ανάπτυξη στην Ευρώπη, που θα άλλαζε την ψυχολογία και θα έδινε έναν άλλον αέρα, τουλάχιστον στις πιο ισχυρές οικονομίες, δεν έρχεται. Όπως και οι εκτός Ευρώπης επενδύσεις. Οι δείκτες παραμένουν αναιμικοί, ενώ οι πιέσεις από την παγκόσμια οικονομική συγκυρία κάνουν την κατάσταση ακόμα πιο αβέβαιη. Στη Γερμανία και την Ευρωζώνη ο ρυθμός ανάπτυξης παρέμεινε αμετάβλητος στο απογοητευτικό 0,3% το τέταρτο τρίμηνο του 2015.
Τα χρέη
Το δημόσιο χρέος στην Ευρωζώνη βρίσκεται στο 91,6% και στην Ε.Ε. των 28 στο 86%. Το υψηλότερο δημόσιο χρέος το τρίτο τρίμηνο του 2015 κατέγραψαν η Ελλάδα με 171% του ΑΕΠ, η Ιταλία με 134,6% και η Πορτογαλία με 130,5%. Το συνολικό χρέος, δηλαδή, φλερτάρει με το 100% παρά τις συνταγές λιτότητας κι αρκετές εθνικές οικονομίες βρίσκονται πολύ πάνω από αυτό το όριο. Η Ευρώπη, σε περίπτωση νέου παγκόσμιου κραχ, βρίσκεται σε θέση αδυναμίας.
πηγή |
