γράφει ο Γεράσιμος Χολέβας

Δεν θα αναφερθούμε στην …περίεργη «δημιουργική ασάφεια», αλλά στη δήλωση του Γιάνη Βαρουφάκη περί αξιοπρέπειας, χρημάτων και μισθών, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης που έδωσε στον Γιώργο Παπαδάκη, στον ANT1.

Συγκεκριμένα, ο υπουργός Οικονομικών, αφού χαρακτήρισε το λαό σοφό, υποστήριξε:«Ξέρεις τι μου λέει ο λαός; Να ανακτήσεις την αξιοπρέπεια μας. Αυτό μου ζητάει ο κόσμος. Περισσότερο ακόμα κι από χρήματα, περισσότερο και από δουλειές ζητάει να ανακτήσουμε την αξιοπρέπεια».

Να παραδεχτούμε κάτι που δεν χρειάζεται και ιδιαίτερη σκέψη, αφού είναι εμφανές: Όταν έχεις, για χρόνια, τους «ευρωενωσιακούς τσολιάδες»(δεν είναι μόνο «γερμανοτσολιάδες»…) να «διαπραγματεύονται» είναι λογικό ο λόγος του Γιάνη Βαρουφάκη, στις διεθνείς συναντήσεις, να φαίνεται – και να είναι – διαφορετικός. Πολλοί είπαν πως, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, ένιωσαν – τουλάχιστον – μια «ανάταση». «Κάτι είπαμε, βρε αδερφέ»!

Μέχρι εδώ… καλά. Ο υπουργός Οικονομικών έκανε και «κοπλιμέντα» στον Σοιμπλε, αλλά αυτό, ας πούμε, πως είναι …διαπραγματευτικός ελιγμός. Το θέμα είναι, όμως, τι έγινε, μετά.

Στην αρχή του αποσπάσματος της συνέντευξης που δημοσιεύουμε ο Γιάνης Βαρουφάκης υποστηρίζει, στην ουσία (το έχει πει και με σαφή τρόπο σε άλλες δηλώσεις του), πως το μνημόνιο δεν υπάρχει πια. Άλλοι εκπρόσωποι της κυβέρνησης, στις τηλεοπτικές τους εμφανίσεις, όταν ακούν για παράταση του μνημονίου και όχι για παράταση της δανειακής σύμβασης ….εκνευρίζονται. Ο υπουργός Οικονομικών δεν εκνευρίζεται εύκολα, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως αλλάζει η πραγματικότητα: Παράταση της δανειακής σύμβασης σημαίνει παράταση του Μνημονίου μέχρι τη νέα συμφωνία. Το κείμενο του Eurogroup και το λεγόμενο μέιλ Βαρουφάκη δεν έχουν «δημιουργική ασάφεια»…

Γιατί να μην το πούμε Μήτσο;

Για αυτή τη νέα συμφωνία, σε τέσσερις μήνες, μίλησε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Δημήτρης Μάρδας, δηλώνοντας: «Εμείς δεν θα το πούμε μνημόνιο. Θα το πούμε συμφωνία»…Παρακάτω μπορείτε να ακούσετε όλο το σκεπτικό του Δημήτρη Μάρδα. Είναι αποκαλυπτικό και... καλύτερο από μια αποσπασματική δήλωση.

Dim lights

Μετά από όλα αυτά ας «ζυγίσουμε» λίγο την αξιοπρέπεια, από τη μια, και  τους μισθούς, από την άλλη. «Ζυγίζονται»;…

Δεν θα πούμε ότι η αξιοπρέπεια δεν τρώγεται.Η αξιοπρέπεια είναι απαραίτητη, αλλά έχει μια βασική προϋπόθεση: Να έχεις τη δυνατότητα να ζεις ως (και όχι σαν) άνθρωπος. Απαραίτητο για αυτό είναι ο μισθός, άρα η δουλειά. Χωρίς δουλειά ή με μισθό πείνας δεν μπορείς να ζήσεις ως (και όχι σαν) άνθρωπος. Η αόρατη αξιοπρέπεια μιας διαπραγμάτευσης (που κατέληξε κι εκεί που κατέληξε) είναι, μάλλον, περιττή…

Κ. Μαρξ: « …δεν έχει μάτια ακόμα και για το ωραιότερο θέαμα»

Στον καπιταλισμό ζούμε, οπότε τα παραπάνω είναι αρκετά κατανοητά, κυρίως για αυτούς που έχουν διαβάσει ή διαβάζουν μαρξισμό. Το θέμα (στο συγκεκριμένο ζήτημα) δεν είναι πώς αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα αυτοί που ασχολήθηκαν ή ασχολούνται με τον μαρξισμό. Το θέμα είναι ποια είναι πραγματικότητα και η ρημάδα… Μια πραγματικότητα τόσο συγκεκριμένη, ιδιαιτέρως όταν μιλάμε για μισθούς, χρήματα και αξιοπρέπεια.

Ο Μαρξ έγραφε, στο τρίτο χειρόγραφο των Οικονομικών και Φιλοσοφικών Χειρογράφων, πως  «ο άνθρωπος που ζει μέσα στην άγνοια και την ανάγκη δεν έχει μάτια ακόμα και για το ωραιότερο θέαμα»1… Το θέαμα της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ (ως αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης και όχι ως επικοινωνιακή τακτική) δεν είναι και τόσο ωραίο… Μια προσεκτική ματιά, στο κείμενο του Eurogroup και στο λεγόμενο μέιλ Βαρουφάκη,το αποδεικνύει.

Το ίδιο απόσπασμα έχει μεταφραστεί, λίγο διαφορετικά, χωρίς να χάνει την νόημα του, τουλάχιστον για αυτά που προσπαθούμε να πούμε:  «Ο  άνθρωπος που είναι φορτωμένος με στενοχώριες και ανάγκες δεν μπορεί να νιώσει τίποτα το ωραίο»2. Άρα, κάπου ανάμεσα στην ανεργία και στο μισθό πείνας (τα 751 ευρώ από το 2016 και βλέπουμε…), ψάχνει τη χαμένη αξιοπρέπεια που του τάζει ο υπουργός Οικονομικών.

Υπάρχει τελικά αξιοπρέπεια, χωρίς μισθό και χρήματα; Φυσικά υπάρχει. Αρκεί να διεκδικείς το δικαίωμα να ζεις ως (και όχι σαν) άνθρωπος.

Υ.Γ (απαραίτητο): Λένε πως εάν βγούμε εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πεινάσουμε. Το ακούμε εδώ και χρόνια αυτό το επιχείρημα και τελικά πεινάσαμε…Η Ευρωπαϊκή Ένωση – ως καπιταλιστική ένωση με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά – δεν αλλάζει. Η προοπτική της Ελλάδας, όμως, μπορεί να αλλάξει. Ας σκεφτούμε λίγο. Τη μεγάλη χαρά με τη «μεταρρυθμιστική ατζέντα του υπουργείου Οικονομικών» δεν την πήραν αυτοί που βάζουν στο ζύγι την αξιοπρέπεια και τους μισθούς και επιλέγουν …περισσότερο αξιοπρέπεια (προσωπικά από τον Γιάνη Βαρουφάκη, σύμφωνα με τα λεγόμενα του). Την μεγάλη χαρά την πήρε ο Σύνδεσμος Ελλήνων Βιομηχάνων (ΣΕΒ) , τονίζοντας: «Η μεταρρυθμιστική ατζέντα της κυβέρνησης, όπως αυτή καταγράφεται στη λίστα του υπουργείου Οικονομικών, δημιουργεί προσδοκίες για την πολυπόθητη κοινωνική και οικονομική ανάκαμψη».

Η αξιοπρέπεια δεν έχεις κόστος σε ευρώ. Όπως έγραφε και ο Μαρξ, στη συνέχεια του προηγούμενου αποσπάσματος, «ο έμπορος ορυκτών δεν βλέπει σ’ αυτά παρά μονάχα την εμπορευματική τους αξία κι όχι την ομορφιά ή τη φύση τους» (3) . Κάπως έτσι και με την αξιοπρέπεια λέμε εμείς…  Άντε, τώρα, να ελπίζεις πως θα σου «προσφέρουν» αξιοπρέπεια οι «μεγαλέμποροι ορυκτών» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ένα παζάρι που γνωρίζεις από πριν πως θα σε ρίξουν…



1.Καρλ Μαρξ – Φρίντριχ Ένγκελς, Μαρξ και Ένγκελς για την Τέχνη, μετφρ: Στάθης Χρυσικόπουλος, Αθήνα, Εκδόσεις Εξάντας, 1975 σ.  51. (Κ. Μαρξ: Οικονομικά και Φιλοσοφικά Χειρόγραφα – Μετάφραση του Μπάμπη Λυκούδη, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Ένα τον Μάιο του 1973)- 2.Καρλ Μαρξ, Οικονομικά και Φιλοσοφικά Χειρόγραφα, μετφρ: Μπάμπης Γραμμένος, Αθήνα, εκδόσεις Γλάρος, 1975, σ. 134 -3.Καρλ Μαρξ – Φρίντριχ Ένγκελς, Μαρξ και Ένγκελς για την Τέχνη, μετφρ: Στάθης Χρυσικόπουλος, Αθήνα, Εκδόσεις Εξάντας, 1975 σ.  51. (Κ. Μαρξ: Οικονομικά και Φιλοσοφικά Χειρόγραφα – Μετάφραση του Μπάμπη Λυκούδη, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Ένα τον Μάιο του 1973).

πηγή