του Νίκου Μιχαλίτση

Η Digea, τα ήθελε όλα για να ελέγξει σε απόλυτο βαθμό το τηλεοπτικό τοπίο της χώρας. Κατόρθωσε να το πετύχει, αφού σε αγαστή συνεργασία με την κυβέρνηση έστησαν μια υποτιθέμενη δημοπρασία, έναν "πλειοδοτικό" διαγωνισμό, στον οποίο δεν είχε τη δυνατότητα να συμμετάσχει κανένας άλλος, λόγω των πολυάριθμων διατάξεων των προδιαγραφών που φωτογράφιζαν με ακρίβεια την Digea. Θα μου πείτε, αυτό έρχεται σε σύγκρουση και με τον ίδιο τον ορισμό της δημοπρασίας ή του πλειοδοτικού διαγωνισμού, αφού για να πλειοδοτήσει κάποιος απαιτούνται τουλάχιστον δύο συμμετέχοντες. Και τί μ' αυτό; Στις ίδιες τις προδιαγραφές της "δημοπρασίας" υπήρχε ο εξωφρενικός όρος ότι, αν είναι μόνον ένας ο συμμετέχων, δεν ακυρώνεται ο διαγωνισμός αλλά συνεχίζεται. Τέτοιος όρος δεν έχει υπάρξει ποτέ σε διαγωνισμούς δημοσίου γιατί αντιβαίνει τον Κανονισμό Προμηθειών του Δημοσίου και την ενσωματωμένη οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που προβλέπουν ότι σε περίπτωση μιας μόνον συμμετοχής, ο διαγωνισμός ακυρώνεται και επαναλαμβάνεται για ευρύτερη συμμετοχή, ώστε να επωφεληθεί το Δημόσιο από τον ανταγωνισμό.

Η Digea, όμως, δεν ήθελε μόνο να παίξει μόνη της. Υπερχρεωμένοι, όπως είναι οι μέτοχοί της, ήθελαν να πάρουν τις συχνότητες μπιρ παρά. Η κυβέρνηση ακολούθησε απέναντί τους τη στάση με την οποία αντιμετωπίζει και την τρόικα: Ναι σε όλα! Έβαλε λοιπόν μια αστεία  τιμή εκκίνησης (18,3 εκατομμύρια €) για την 15ετή εκμετάλλευση του  συνόλου του φάσματος της ψηφιακής τηλεόρασης (240 MHz), στην οποία και αναδείχτηκε πανηγυρικά ...πλειοδότης, ελλείψει αντιπάλου, η Digea.

Αρκεί μια σύγκριση, με μιαν άλλη δημοπρασία, που ολοκληρώθηκε προσφάτως για να φανεί το μέγεθος του εγκλήματος. Το ψηφιακό μέρισμα, δηλαδή φάσμα συχνοτήτων 72 MHz, στην ίδια περιοχή συχνοτήτων, παραχωρήθηκε (μετά από 10 γύρους δημοπρασίας)  στις τρεις εταιρείες κινητής για 15ετή εκμετάλλευση έναντι 309 εκατομμυρίων €! Έδωσαν δηλαδή για το ίδιο χρονικό διάστημα και στην ίδια περιοχή συχνοτήτων,  φάσμα 240 MHz για 18,3 εκ. € στην Digea, ενώ στις εταιρείες κινητής 72 MHz για 309 εκ. €. Μικρή λεπτομέρεια: Τα 309 εκ. € έχουν εγγραφεί στον Προϋπολογισμό του 2014 και με απαίτηση της τρόικας έχουν παραχωρηθεί στο ΤΑΙΠΕΔ και θα διατεθούν για την αποπληρωμή του χρέους προς τους πιστωτές μας. Το γιατί δεν ζήτησε η τρόικα ανάλογα κονδύλια και από τις συχνότητες της ψηφιακής τηλεόρασης, φαίνεται ότι αποτελεί ανταπόδοση του δικού της "χρέους" στους μεγαλοκαναλάρχες, για την πολύτιμη στήριξη της πολιτικής που κατέστρεψε τη χώρα.

Νομίζετε όμως, ότι οι απαιτήσεις της Digea σταματούν εδώ; Όχι βέβαια. Ως μοναδικός πάροχος δικτύου ψηφιακής τηλεόρασης, η Digea θα έπρεπε να προσφέρει καθολική υπηρεσία, δηλαδή τουλάχιστον στο 98% του πληθυσμού της χώρας (υπενθυμίζουμε ότι η ΕΡΤ κάλυπτε αναλογικά το 99,8% του πληθυσμού με 1.100 κέντρα εκπομπής). Η υποχρέωσή της αυτή θα σήμαινε αυξημένο κόστος, αφού ο αριθμός των αναμεταδοτών αυξάνεται εκθετικά, όταν θέλεις να καλύψεις δύσκολες για τη μετάδοση του σήματος περιοχές με μικρό σχετικά πληθυσμό.

Η Κυβέρνηση φρόντισε να ξαλαφρώσει την Digea και από αυτό το βάρος. Ας δούμε πώς τα κατάφερε και σε ποιους φόρτωσε το βάρος αυτό. 

Οι κατάλληλοι άνθρωποι στις κατάλληλες θέσεις

Αμέσως μετά τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές και τη δημιουργία της τριμερούς κυβέρνησης υπό τον κ. Σαμαρά, τον Ιούλιο 2012, διορίζεται Γενικός Γραμματέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, ο κ. Μενέλαος Δασκαλάκης, πρώην Γενικός Διευθυντής της ΝΔ. Ο κ. Δασκαλάκης βρίσκει σε εξέλιξη τότε, τη διαμόρφωση του λεγόμενου χάρτη συχνοτήτων ο οποίος (μετά από διαγωνισμό) είχε ανατεθεί από το Υπουργείο σε μια κοινοπραξία δύο Τμημάτων ασύρματων επικοινωνιών, του Ε.Μ. Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) και του Πανεπιστημίου Πειραιά (ΠΑ.ΠΕΙ). Τα τμήματα αυτά ολοκληρώνουν το πρώτο σχέδιο του χάρτη συχνοτήτων και το Υπουργείο το θέτει (όπως είχε υποχρέωση) σε δημόσια διαβούλευση. Το σχέδιο αυτό προέβλεπε, ότι για την κάλυψη του 97,2% του πληθυσμού της χώρας απαιτούνταν 275 σημεία εκπομπής, ενώ με έναν αριθμό συμπληρωματικών σημείων όπου θα έπρεπε (πάντα με ευθύνη του παρόχου δικτύου) να τοποθετηθούν μικροί αναμεταδότες (gap fillers) για κάλυψη των υπολοίπων περιοχών, η κάλυψη θα έφθανε το 99%. Η Digea, σαν να γνώριζε από τότε ότι θα είναι ο μελλοντικός πάροχος δικτύου, αντιδρά αμέσως, θεωρώντας υπερβολικό τον αριθμό των σημείων εκπομπής και μεγάλο το κόστος για τον πάροχο δικτύου.

Διαρκούσης της διαβούλευσης, ο κ. Δασκαλάκης αναθέτει σε ένα στέλεχος της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), τον κ. Νίκο Παπαουλάκη, να επέμβει για την αναδιαμόρφωση του χάρτη. Κάποιοι που ασχολούνται με το θέμα, αντιλαμβάνονται εκείνη την περίοδο μια στενή επικοινωνία του κ. Παπαουλάκη με στελέχη της Digea. Και ω του θαύματος! Λίγες ημέρες  μετά τη λήξη της προθεσμίας της διαβούλευσης (23/09/2012) και χωρίς να έχει μεσολαβήσει η δημοσίευση των προτάσεων που είχαν κατατεθεί, ούτε  κανένας σχολιασμός του Υπουργείου, αλλά και χωρίς να ενημερωθούν οι νόμιμοι συντάκτες του σχεδίου (ΕΜΠ και ΠΑ.ΠΕΙ), υπογράφεται Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) και δημοσιεύεται σε ΦΕΚ στις 5/10/2012 ο τελικός χάρτης συχνοτήτων , ο οποίος έχει ελαττώσει το πλήθος των σημείων εκπομπής από 275 σε 156! 

Ο κ. Παπαουλάκης έχει αλματώδη εξέλιξη. Διορίζεται αρχικώς Ειδικός Σύμβουλος του κ. Δασκαλάκη και λίγες μέρες πριν την προκήρυξη της διαβόητης "δημοπρασίας" για την παραχώρηση του φάσματος των συχνοτήτων ψηφιακής τηλεόρασης, Αντιπρόεδρος της ΕΕΤΤ.

Εδώ ίσως μας ψέξει κάποιος ότι προτρέχουμε να κατηγορήσουμε την κυβέρνηση και την Digea, αντικρούοντας ότι ακόμα και αν μειώθηκαν τα κύρια σημεία εκπομπής από 275 σε 156, αν διατηρηθεί το ίδιο πληθυσμιακό ποσοστό κάλυψης, το κόστος θα μεταφερθεί στο μεγαλύτερο πλήθος των μικρών αναμεταδοτών που θα απαιτηθούν.

Το σχέδιο κυβέρνησης - Digea, όμως, τα είχε προβλέψει όλα. Ούτε το ίδιο πληθυσμιακό ποσοστό κάλυψης θα διατηρηθεί, ούτε το κόστος των μικρών αναμεταδοτών θα το πληρώσει η Digea.

Η μεταφορά του κόστους στους πολίτες

Οι προδιαγραφές της  "δημοπρασίας", μαζί με μια  ΚΥΑ (27217/505/4-6-2013) που εκδίδεται μια βδομάδα πριν το μαύρο της ΕΡΤ, ικανοποιούν απολύτως ό,τι κατάφερε με τόσο "κόπο" (και διαπλοκή) να επιβάλει η  Digea και μεταφέρουν τις υποχρεώσεις που θα έπρεπε να βαρύνουν τον πάροχο δικτύου στην τοπική αυτοδιοίκηση, δηλαδή πάλι στους πολίτες. 

Όλα αυτά αποτυπώνονται, χωρίς αιδώ, στη σύμβαση παραχώρησης του φάσματος συχνοτήτων ψηφιακής τηλεόρασης στην Digea ΦΕΚ 1693/Β, 2014 :
- Στο άρθρο 6, παρ. 1, αναφέρεται ότι:

"...ο κάτοχος των δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων οφείλει να καλύπτει τουλάχιστον το 95% του πληθυσμού της χώρας εφαρμόζοντας τον χάρτη συχνοτήτων. ".

Όποια κάλυψη, δηλαδή, υποτίθεται ότι εξασφαλίζουν τα 156 σημεία εκπομπής και τίποτα παραπάνω. Ποιος, όμως θα πληρώσει το επί πλέον κόστος των υπόλοιπων μικρών αναμεταδοτών;

- Στο ίδιο άρθρο (6), παρ.2, αναφέρεται:

"Μετά την ολοκλήρωση του δικτύου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ανωτέρω υπό 1 παρ. του παρόντος άρθρου (σ.σ. μόνον τα 156 σημεία εκπομπής) και εάν υφίσταται μέρος του πληθυσμού που βρίσκεται εκτός της περιοχής κάλυψης του δικτύου, ο Κάτοχος  των δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων, εφόσον δεν προτίθεται να επεκτείνει το δίκτυό του στις περιοχές αυτές, οφείλει ... να συνεργάζεται με τρίτους και ιδίως με  Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι οποίοι προτίθενται να αναλάβουν το κόστος προμήθειας, εγκατάστασης, λειτουργίας και συντήρησης και να διαθέσουν την απαραίτητη έκταση για τις εν λόγω υποδομές..."

Όσοι δηλαδή πολίτες είχαν την ατυχία να εξαιρεθούν από την κάλυψη του χάρτη συχνοτήτων, που έξω από κάθε δεοντολογική διαδικασία συνέταξε ο κ. Δασκαλάκης και οι συν αυτώ, έχουν δύο επιλογές: Ή να μην βλέπουν καθόλου τηλεόραση ή να πληρώσουν ένα νέο  χαράτσι στην Digea, μέσω της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με αντίστοιχη βεβαίως αύξηση των δημοτικών τελών. Και όπως θα διαπιστώσατε, το χαράτσι αυτό θα είναι μόνιμο, διότι δεν είναι μόνον η προμήθεια των αναμεταδοτών, των κεραιοσυστημάτων, κ.λπ. και η εγκατάστασή τους που θα πληρωθεί εφάπαξ με τα γνωστά τιμολόγια της Digea. Είναι και η συντήρηση, οι επισκευές, η λειτουργία (κατανάλωση ρεύματος) και η παραχώρηση των χώρων εγκατάστασης των υποδομών. Και επειδή οι αναμεταδότες αυτοί θα τοποθετηθούν σε κατοικημένες περιοχές και όχι σε βουνά, το κόστος της ενοικίασης για την παραχώρηση των χώρων δεν είναι καθόλου αμελητέο. Όπως δεν είναι αμελητέο και το κόστος της προμήθειας των αναμεταδοτών.

Υπολογίζουμε ότι σε όλη τη χώρα θα απαιτηθούν γύρω στα 600 συμπληρωματικά σημεία εκπομπής για τέτοιους αναμεταδότες. Σε κάθε σημείο θα πρέπει να τοποθετηθούν 6 αναμεταδότες (όσες και οι συχνότητες που εκμεταλλεύεται η Digea). Με μέτριους υπολογισμούς το κόστος κάθε αναμεταδότη είναι γύρω στα 7.000 €. Αυτό σημαίνει ότι μόνον η προμήθεια των αναμεταδοτών θα κοστίσει στον έλληνα πολίτη όχι λιγότερο από 25 εκατομμύρια €. Ο έλληνας πολίτης γίνεται αυτόματα χρηματοδότης των υποχρεώσεων της Digea.

Στην Πελοπόννησο, στο Βόρειο Αιγαίο και στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη πραγματοποιήθηκε η "ψηφιακή μετάβαση". Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα ποσοστά της κάλυψης είναι πολύ μικρότερα από το επικαλούμενο 95%. Ολόκληρες περιοχές, πολλές κωμοπόλεις, ακόμα και Δήμοι έχουν απόλυτο μαύρο στις οθόνες τους. Άλλες περιοχές βλέπουν τηλεόραση σποραδικά - έρχεται και φεύγει. Οι διαμαρτυρίες των πολιτών και των δημοτικών αρχών αντιμετωπίζονται από τους αρμόδιους (Υπουργείο και ΕΕΤΤ) είτε με απαξιωτικό τρόπο (κάνετε λάθος - οι χάρτες κάλυψης λένε άλλα) είτε με αλαζονικό (βρίσκεστε σε "λευκή" περιοχή, ας πληρώσει ο Δήμος σας να έχετε τηλεόραση. Ο κ. Δασκαλάκης και ο κ. Παπαουλάκης, οι υπεύθυνοι αυτής της κατάστασης, χρησιμοποιούν αυτά τα επιχειρήματα στις συναντήσεις τους με τοπικές αρχές, σαν να είναι συνήγοροι της Digea και όχι υπηρέτες του Δημοσίου συμφέροντος, ως όφειλαν.

Κάποιοι Δήμοι άρχισαν να υποκύπτουν στον εκβιασμό, χωρίς να αντιλαμβάνονται ακόμη το πραγματικό κόστος που θα καταβάλλουν διαρκώς στην Digea.

Άλλες "πρόθυμες" δημοτικές αρχές, ποιος ξέρει κάτω από ποιες πιέσεις, όπως ο Δήμος Σκύρου με απόφασή του , παραχωρούν δωρεάν εκτάσεις στην  Digea, ακόμα και για ένα από τα βασικά (156) κέντρα εκπομπής, με το "επιχείρημα" ότι όλοι οι Δήμοι έχουν παραχωρήσει δωρεάν εκτάσεις στην Digea!

Εν τούτοις, άλλες δημοτικές αρχές δείχνουν να αντιστέκονται. Δείτε στο video τη χαρακτηριστική τοποθέτηση του Διευθυντή του Δημοτικού Σταθμού Θεσσαλονίκης  TV 100, κ. Φίλιου Στάγκου, προς το Δημοτικό Συμβούλιο Θεσσαλονίκης, όπου αναφέρει τα υπέρογκα ποσά που ζητά η Digea για να μεταφέρει ψηφιακά τον TV 100, ενώ ζητάει να της παραχωρηθούν δωρεάν οι χώροι του Δήμου για να εγκαταστήσει τους πομπούς της.

Η επιστράτευση ευρωπαϊκών κονδυλίων  για τη χρηματοδότηση της Digea

Όπως αναφέραμε παραπάνω, η "ψηφιακή μετάβαση" έχει πραγματοποιηθεί και σε δύο ακριτικές περιφέρειες: Του Βορείου Αιγαίου (πλην Σάμου, Ικαρίας και Φούρνων, όπου θα γίνει αργότερα η μετάβαση) καθώς και της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Το δαιμόνιο του κ. Δασκαλάκη, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις ισχυρές αντιδράσεις των πολιτών, που αντί για την "κρυστάλλινη" εικόνα του κλικλίκου είχαν μαύρες οθόνες, τον οδήγησε να δημιουργήσει ειδική δράση του ΕΣΠΑ και συγκεκριμένα του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Ψηφιακή Σύγκλιση" για να προχωρήσει η χρηματοδότηση της Digea για την κάλυψη των κατ' ευφημισμόν "λευκών περιοχών" όπως τις ονομάζει. Το πρόγραμμα αυτό το ονόμασε "Υπηρεσίες ψηφιακού τηλεοπτικού σήματος σε ακριτικές περιοχές" και έχει προϋπολογισμό 900.000 €, τα οποία θα πάνε στην Digea για την κάλυψη των "λευκών" περιοχών. Πρώτη προθυμοποιήθηκε η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, η οποία με Δελτίο Τύπου της ανακοίνωσε την κατάθεση πρότασης, με την οποία διεκδικεί τα 593.000 € από τα 900.000 του προγράμματος. Ένα ενδιαφέρον σημείο του Δελτίου Τύπου, είναι εκεί που αναφέρει ότι 26.000 πολίτες του Βορείου Αιγαίου δεν μπορούν να δουν τηλεόραση μετά τη μετάβαση. Αυτό σημαίνει ότι η κάλυψη στο Βόρειο Αιγαίο έφθασε το 83% αντί του επικαλούμενου 95% (Ο πληθυσμός του Βορείου Αιγαίου, χωρίς τη Σάμο, την Ικαρία και τους Φούρνους είναι 150.000), που είναι ενδεικτικό για το τί συμβαίνει ή τί θα συμβεί και σε άλλες περιοχές.

Όσο για την ιδέα του κ. Δασκαλάκη εμείς θα σχολιάσουμε το εξής: Τα κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι χρήματα και του ελληνικού λαού που τα έχει αποδώσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και επιστρέφουν με τη μορφή προγραμμάτων για να χρηματοδοτηθούν επείγουσες, ουσιαστικές και αναπτυξιακές δράσεις και όχι για να χρηματοδοτούνται οι υποχρεώσεις των υπερχρεωμένων μεγαλοκαναλαρχών.

Και μια απορία: Οι Περιφέρειες χειρίζονται δημόσιο χρήμα και για την προμήθεια οποιουδήποτε εξοπλισμού υποχρεούνται να κάνουν διαγωνισμούς, ακόμα περισσότερο όταν συγχρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά προγράμματα. Πώς θα αγοραστεί ο εξοπλισμός που θα υποδείξει η Digea; Με αναθέσεις;

Δυστυχώς το ελληνικό κράτος έχει αναδειχθεί σε mega χορηγό της Digea, αντί να υπηρετεί τον έλληνα πολίτη, στον οποίο φορτώνει διαρκώς νέα χαράτσια.

Το αστείο είναι ότι στα λόγια όλα γίνονται για το καλό του και για το δημόσιο συμφέρον. Στα αλλεπάλληλα δωράκια στην Digea,  πριν παίξει χωρίς αντίπαλο στη "δημοπρασία", όταν τροποποιούσαν κατά βούληση το δικό τους χάρτη συχνοτήτων, έβαζαν  σε όλες τις υπουργικές αποφάσεις μια παράγραφο, όπως στο ΦΕΚ 2359/Β, 20-09-13 , στα "'έχοντας υπόψη", παρ.18, που έλεγε: "Το ραδιοφάσμα είναι σπάνιος πόρος και η χορήγησή του για χρήση  πρέπει να εξασφαλίζει βιώσιμα δίκτυα και επαρκή ανταγωνισμό" !

Μας δουλεύουν κι από πάνω...

πηγή