Oι χρυσοθήρες πολιορκούν (ξανά) την Μήλο.

Oι χρυσοθήρες πολιορκούν (ξανά) την Μήλο.

Aύριο Δευτέρα, 17 Ιουνίου, πρόκειται να συζητηθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο Μήλου η “πρόταση συνεργασίας μεταξύ της εταιρείας Ortac Resources και του Δήμου Μήλου για την ανάπτυξη μεταλλευτικών ερευνών χρυσού στο νησί”.

Η πρόταση διατυπώθηκε σε επιστολή της εταιρείας προς το Δήμαρχο Μήλου κ. Γεράσιμο Δαμουλάκη (εικόνα αριστερά), με ημερομηνία 14 Μαΐου 2013. Η Ortac Resources είναι η εταιρεία που επιδιώκει να αναπτύξει ένα επιφανειακό μεταλλείο χρυσού δίπλα στην ιστορική πόλη της Kremnica στη Σλοβακία (Oι Σκουριές της Σλοβακίας) και συναντά, φυσικά, την αντίθεση της τοπικής κοινωνίας.

Mε ανακοίνωσή της, η Δημοτική Κίνηση “Ενεργοί Πολίτες για τη Μήλο”, ζητά από την Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου να αναιρέσει την απόφασή της να συζητηθεί το θέμα στο Συμβούλιο, τονίζοντας:  “Θεωρούμε ότι μια τέτοια παρουσίαση θα σηματοδοτήσει το τέλος της περιόδου κατά την οποία όλοι γνωρίζαμε πως η Μήλος δεν δέχεται τα ορυχεία Χρυσού και θα αποτελέσει το έναυσμα για την αύξηση των πιέσεων των χρυσοθήρων επάνω στο νησί”.

Για την Μήλο, η περίοδος αυτή, από την πρώτη προσπάθεια εκμετάλλευσης χρυσού στο νησί που συνάντησε την απόλυτη αντίθεση των κατοίκων του, κρατάει 14 χρόνια. Διαβάστε πιο κάτω το σύντομο ιστορικό. Η θέση Η επαναφορά του ζητήματος τώρα, με την εμφάνιση μιας εταιρείας που δηλώνει ότι επιθυμεί να προχωρήσει σε έρευνα/εκμετάλλευση χρυσού προκαλεί ερωτηματικά, δεδομένου ότι με το σημερινό (προσωρινό) καθεστώς στη δυτική Μήλο δεν επιτρέπεται ΚΑΜΜΙΑ εξορυκτική δραστηριότητα.

Με επιστολή του προς το Υπουργείο Ανταγωνιστικότητας Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων (λάθος Υπουργείο…) στις 10 Αυγούστου 2012, ο Δήμαρχος Μήλου υπενθυμίζει την καθολική άρνηση της τοπικής κοινωνίας της Μήλου στο ενδεχόμενο εξόρυξης χρυσού στο παρελθόν και πληροφορεί για την πρόσφατη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου σύμφωνα με την οποία: “εφ’οσον δεν έχει αλλάξει κάτι δραστικά στον τρόπο εξόρυξης που να διασφαλίζει απόλυτα τη δημόσια υγεία των κατοίκων, την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη του τόπου μας, τέτοιες δραστηριότητες δεν είναι επιθυμητές στο νησί μας“. Ο Δήμαρχος ζητά από το Υπουργείο να σεβαστεί την άποψη αυτή και να μην προχωρήσει στη διεξαγωγή διαγωνισμού αν δεν προηγηθεί σχετική διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και τους εκπροσώπους της. Η επιστολή του Δημάρχου εδώ.

Στην επιστολή της προς το Δήμαρχο, προς καθησυχασμό των ανησυχιών της υποψιασμένης τοπικής κοινωνίας, η εταιρεία δηλώνει οτι “ο χρυσός θα αφαιρείται από το νησί και θα υποβάλλεται σε επεξεργασία αλλού”. Η πονηρή διατύπωση αποκρύπτει πράγματα. Η “επεξεργασία” έχει δυο στάδια, τον εμπλουτισμό και τη μεταλλουργία. Ο εμπλουτισμός του μεταλλεύματος  από τον οποίο προκύπτει και ο συντριπτικά μεγαλύτερος όγκος των αποβλήτων γίνεται πάντα κοντά στο χώρο της  εξόρυξης, άρα δεν θα τον αποφύγουν οι Μηλιοί. Αυτό που θα μεταφέρεται (ΑΝ μεταφέρεται) αλλού για επεξεργασία θα είναι το συμπύκνωμα και πού θα πηγαίνει άραγε; Το ερώτημα μάλλον θα πρέπει να απασχολήσει εμάς στη Β. Ελλάδα, όπου υπάρχουν ήδη project εξόρυξης και μεταλλουργίας χρυσού (που προχωράνε με ΜΑΤ, δακρυγόνα και fast-track) με και ετοιμάζονται κι άλλα.

Στις 27 Μαρτίου 2013, το Δημοτικό Συμβούλιο της Μήλου εξέδωσε ψήφισμα συμπαράστασης στον αγώνα της Χαλκιδικής ενάντια στα μεταλλεία χρυσού-χαλκού της Eldorado Gold/ΑΚΤΩΡ.

Η πρώτη απόπειρα εκμετάλλευσης του χρυσού της Μήλου

Στα τέλη του 1999, η Μήλος ξεσηκώθηκε από την είδηση ότι μια εταιρεία με το όνομα “ΜΙΔΑΣ” (θυγατρική της “Αργυρομεταλλευμάτων και Βαρυτίνη” – τώρα S&B – του Oδυσσέα Κυριακόπουλου, με συνεταίρους την Αμερικάνικη Royal Gold Inc. και την Καναδική Goldmax Resources)  είχε υποβάλει ΜΠΕ για έρευνα πολυτίμων μετάλλων στη δυτική Μήλο. Η S&B είναι η εταιρεία που έχει ήδη ανασκάψει όλο το ανατολικό τμήμα του νησιού για μπεντονίτη και περλίτη.

Στην πραγματικότητα, επρόκειτο για συμπληρωματικές εργασίες μιας μεταλλευτικής έρευνας που γινόταν ήδη από χρόνια στις περιοχές “Χονδρό Βουνό” και “Προφήτης Ηλίας” της δυτικής Μήλου, αλλά φαίνεται πώς η τοπική κοινωνία το αγνοούσε. O χρυσός στο νησί ανακαλύφθηκε το 1987 (πηγή) και το γεωτρητικό πρόγραμμα για πολύτιμα μέταλλα στο νέο Δημόσιο Μεταλλευτικό Χώρο (ΔΜΧ)  Δυτικής Μήλου-Κιμώλου-Πολυαίγου ξεκίνησε το 1993 από τη  μισθώτρια εταιρεία “Αργυρομεταλλευμάτων και Βαρυτίνη” και στη συνέχεια τη θυγατρική της “ΜΙΔΑΣ”. Σύμφωνα με άρθρα της εποχής (εδώ), οι έρευνες είχαν προσδιορίσει ένα κοίτασμα επιθερμικού χρυσού 22,2 εκατομμυρίων τόνων με περίπου 1,2 γρ χρυσού ανά τόνο. Η ποσότητα των αποθεμάτων, άρα και ο όγκος της εξόρυξης, έχουν υπολογιστεί με την πολύ χαμηλή τιμή που είχε ο χρυσός στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και είναι βέβαιο ότι θα πολλαπλασιαστούν με την αναπροσαρμογή της τιμής στα σημερινά δεδομένα.

Μπροστά στην προοπτική μιας τέτοιας εκμετάλλευσης αντέδρασε τότε το σύνολο της κοινωνίας του νησιού, ακόμα και οι τοπικοί πολιτικοί (μεταξύ των οποίων και η κα Ελισάβετ Παπαζώη που είχε υπογράψει την “Προέγκριση Χωροθέτησης του Εργοστασίου Χρυσού Ολυμπιάδας” στη Χαλκιδική). Την εποχή εκείνη ο αγώνας της  Ολυμπιάδας και του Στρυμονικού Κόλπου κατά του εργοστασίου χρυσού της TVX ήταν ακόμα ζωντανός, αλλά ήταν γνωστός και ο αγώνας των Τούρκων γειτόνων μας κατά του μεταλλείου χρυσού στο Ovacik, κοντά στη Σμύρνη. H Oλυμπιάδα και η Μήλος είχαν έναν συνδετικό κρίκο: την αείμνηστη Σοφία Παπασωτηρίου, καθηγήτρια στο Πολυτεχνείο της Θεσσαλονίκης και λάτρη της Ολυμπιάδας με καταγωγή από τη Μήλο η οποία, σε μια εποχή που η διάδοση της πληροφορίας ήταν σημαντικά πιο δύσκολη απ’οτι σήμερα,  μετέφερε στους αγωνιστές της Ολυμπιάδας τα νέα για τον παρόμοιο αγώνα που εξελισσόταν στο νησί της.

Στις 11-2-2000 καταθέτει ερώτηση στο Ευρωκοινοβούλιο για την προοπτική εκμετάλλευσης χρυσού στη Μήλο, ο Ευρωβουλευτής Μιχάλης Παπαγιαννάκης (εδώ). Μπροστά στην πίεση από την τοπική κοινωνία, με το από 30.3.2000 έγγραφο του προς την Έπαρχο Μήλου, ο Υπουργός Ανάπτυξης Ευάγγελος Βενιζέλος δηλώνει ότι “λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τους προβληματισμούς των κατοίκων όσον αφορά στις ερευνητικές δραστηριότητες της εταιρείας”, συνεννοήθηκε με την εταιρεία να αναστείλει τις εργασίες, οι οποίες “δεν πρόκειται να προχωρήσουν αν δεν επιτευχθεί η αναγκαία κοινωνική συναίνεση”. Η υποκρισία πάει σύννεφο: Ένα χρόνο νωρίτερα που ως Υπουργός Πολιτισμού υπέγραφε την Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων για το εργοστάσιο χρυσού στην Ολυμπιάδα και τη λίμνη τελμάτων στην Κηπουρίστρα, ο κ. Βενιζέλος ήταν τυφλός και κουφός στην παντελή έλλειψη της “αναγκαίας” κοινωνικής συναίνεσης…

Μετά από αυτήν την πολιτική απόφαση, το ΥΠΕΧΩΔΕ δεν ενέκρινε τη ΜΠΕ της “ΜΙΔΑΣ”, η οποία ανέστειλε τις ερευνητικές εργασίες. Νεώτερη αίτηση για μεταλλευτικές έρευνες επίσης απορρίφθηκε από το ΥΠΕΧΩΔΕ, με το  αιτιολογικό ότι θα προκαλούσε δυσμενείς επιπτώσεις σε τόπο ενταγμένο στο δίκτυο Natura2000 (το βιότοπο της οχιάς, του οποίου το καθεστώς προστασίας δεν έχει οριστεί μέχρι σήμερα). H ΜΙΔΑΣ εγκατέλειψε την προσπάθεια και ο ΔΜΧ έμεινε χωρίς μισθωτή.

“Δημιουργείται η υποψία ότι κάποιο χέρι, κάπου στο σύστημα, δεν λαδώθηκε καλά” έγραψε τότε το site μεταλλευτικών ειδήσεων (και κουτσομπολιών) minesite.com, χαρακτηρίζοντας “Ελληνική Φάρσα” την άρνηση του Υπουργείου να εγκρίνει τη ΜΠΕ.