Στην «ηλεκτρική καρέκλα»

...αυτό σηµαίνει αυξηµένο κόστος για τον καταναλωτή και για τον βιοµηχανικό τοµέα... σηµαίνει ότι το κόστος της ρύπανσης, ή έστω το µεγαλύτερο µέρος, θα µετακυλιστεί στους καταναλωτές εκτινάσσοντας για µια ακόµα φορά τους οικογενειακούς προϋπολογισµούς

Ηρώ Γλάρου

Το σωτήριο έτος 2013, και µάλιστα από την πρώτη του µέρα, την 1η Ιανουαρίου, θα είναι συνώνυµο και µε τον «εκτροχιασµό» στο κόστος του ρεύµατος, ή καλύτερα του λεγόµενου βρόµικου ρεύµατος, αφού η περίοδος χάριτος τελειώνει και µπαίνει σε εφαρµογή ο νέος αυστηρότερος µηχανισµός εµπορίας ρύπων (ETS).

Για τη χώρα µας αυτό σηµαίνει αυξηµένο κόστος για τον καταναλωτή και για τον βιοµηχανικό τοµέα, κυρίως, γιατί εδώ και χρόνια τόσο οι κυβερνήσεις όσο και οι διοικήσεις της ∆ΕΗ λειτουργούν στηριζόµενες στην αρχή της αδράνειας, θεωρώντας ότι τα σημαντικά αυτά ζητήµατα θα λυθούν, ειδικά για τη χώρα µας, από έναν από µηχανής Θεό.

Για να το κάνουµε λιανά, η ∆ΕΗ θα επιβαρυνθεί από την 1η Ιανουαρίου από 500 εκατοµµύρια έως και 1 δισεκατοµµύριο ευρώ - ανάλογα µε τη διαµόρφωση της τιµής του τόνου - αφού θα πρέπει να πληρώνει το σύνολο των δικαιωµάτων εκποµπών ρύπανσης, µια και εκπέµπει, ετησίως, περίπου, 50 εκατ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα.

Αυτό σηµαίνει ότι το κόστος της ρύπανσης, ή έστω το µεγαλύτερο µέρος, θα µετακυλιστεί στους καταναλωτές εκτινάσσοντας για µια ακόµα φορά τους οικογενειακούς προϋπολογισµούς. Και αυτό θα συµβεί γιατί η ∆ΕΗ επιµένει στην κυριαρχία των ορυκτών καυσίµων, τα οποία η εκάστοτε κυβέρνηση επίσης επιµένει να επιδοτεί πλουσιοπάροχα.

Εµπόριο ρύπων

Σκοπός του κοινοτικού Συστήµατος Εµπορίας ∆ικαιωµάτων Εκποµπών (ΣΕ∆Ε) είναι να βοηθήσει τα κράτη-µέλη της Ε. Ε. να τηρήσουν τις δεσµεύσεις που έχουν αναλάβει και να µειώσουν τις εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου.

Το σύστηµα θέτει, δηλαδή, ανώτατο όριο για τις συνολικές επιτρεπόµενες εκποµπές, αλλά, εντός του ορίου αυτού, επιτρέπει την αγορά ή την πώληση δικαιωµάτων. Για παράδειγµα, οι επιχειρήσεις που διατηρούν τις εκποµπές ρύπων σε επίπεδα χαµηλότερα των δικαιωµάτων τους, µπορούν να πουλήσουν τα δικαιώµατα που τους περισσεύουν. Αντίστοιχα, όσες δυσκολεύονται να ευθυγραµµίσουν τις εκποµπές µε τα δικαιώµατά τους, µπορούν να επιλέξουν είτε να λάβουν µέτρα για τη µείωση των εκποµπών τους επενδύοντας σε αποδοτικότερες τεχνολογίες είτε να αγοράσουν τα πρόσθετα δικαιώµατα που χρειάζονται από την αγορά. Οι εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής, όµως, όπως είναι η ∆ΕΗ, είχαν από το 2003 που τέθηκε σε εφαρµογή ο µηχανισµός, διάστηµα προσαρµογής κατά το οποίο λάµβαναν δωρεάν τα επιπλέον δικαιώµατα για τους ρύπους που εξέπεµπαν.

Το διάστηµα προσαρµογής τελειώνει την 1η Ιανουαρίου και η ∆ΕΗ, όπως και όλες οι άλλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις ηλεκτροπαραγωγής, θα πρέπει να πληρώνει όσο εκπέµπει πάνω από τα όρια που έχουν τεθεί. Η δωρεάν µέχρι σήµερα διάθεση των δικαιωµάτων στη ∆ΕΗ είχε αποτέλεσµα η εταιρεία να επαναπαυτεί, να αδρανήσει και να µην προχωρήσει στα αναγκαία µέτρα προσαρµογής.

Όπως µας επισήµανε ο ∆ηµήτρης Ιµπραήµ, συντονιστής εκστρατειών του ελληνικού γραφείου της Greenpeace, «η εξέλιξη αυτή ήταν γνωστή τόσο στη ∆ΕΗ όσο και στις εκάστοτε κυβερνήσεις εδώ και πολλά χρόνια. Ωστόσο ο βαθµός ετοιµότητας της χώρας απέναντι σε µία τέτοια πρόκληση κρίνεται επιεικώς χαµηλός. Η ∆ΕΗ, µε τον γερασµένο στόλο της, καλείται να πληρώσει το τίµηµα για την εµµονή της στο πιο φτωχό ορυκτό καύσιµο του πλανήτη και τη διαχρονική της αδιαφορία απέναντι στις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας και την εξοικονόµηση ενέργειας».

Για να καταλάβουµε το µέγεθος της αδράνειας της ∆ΕΗ, το οποίο τώρα θα κληθούν να πληρώσουν οι καταναλωτές, όπως υπογραµµίζει ο ∆ηµήτρης Ιµπραήµ, «από την Οδηγία (2003) για την πρώτη φάση του συστήματος εμπορίας ρύπων (2005-2007) μέχρι σήμερα η ΔΕΗ έχει μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από ελάχιστα έως καθόλου».

Το χρηματιστήριο

Το τι ποσό θα κληθεί να πληρώσει η ΔΕΗ εξαρτάται από το πώς θα διαμορφωθεί η τιμή του τόνου στο χρηματιστήριο των ρύπων. Σήμερα η τιμή έχει πέσει σε μονοψήφιο νούμερο, γύρω στα 7-8 ευρώ, όμως όλα είναι θέμα αγοράς, προσφοράς και ζήτησης.

Όπως επισημαίνουν άνθρωποι που γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα, η μείωση της ποσότητας δικαιωμάτων για όλη την Ε.Ε. που θα εκχωρηθούν κατά την τρίτη περίοδο εμπορίας, αναμένεται να αυξήσει την τιμή των δικαιωμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, σημαντικό ρόλο θα παίξει και η απόφαση της Κομισιόν να μην επιτρέψει τη μεταφορά αδιάθετων δικαιωμάτων εκπομπών της περιόδου 2008-2012 στην τρίτη φάση. Οι πιέσεις που ασκούνται από το λόμπι των ρυπογόνων βιομηχανιών για να μεταφερθούν τα δικαιώματα είναι πολύ ισχυρές αφού υπολογίζεται ότι έχουν μείνει αδιάθετα κατά τη δεύτερη φάση δικαιώματα ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ, που θα επέτρεπαν σε αυτές τις βιομηχανίες να μη λάβουν κανένα μέτρο μέχρι και το 2017!

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις παραγόντων στις Βρυξέλλες, οι αλλαγές στο σύστημα εμπορίας θα προκαλέσουν μέχρι το 2020 αύξηση στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, που θα κυμαίνεται από 10% έως 15%. Η αύξηση αυτή, εκτιμούν, δεν θα επηρεάσει τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα την αύξηση του κόστους παραγωγής να τη μετακυλίσουν στους καταναλωτές. Οι εµπειρογνώµονες σηµειώνουν ακόµα ότι ο λογαριασµός του ρεύµατος των νοικοκυριών µπορεί να µην αυξηθεί σε αυτά τα επίπεδα µόνον εάν ληφθούν µέτρα για την ενεργειακή απόδοση στα νοικοκυριά και επιτευχθεί ο στόχος της εξοικονόµησης σε ποσοστό 20%.

Φθηνό και καθαρό ρεύµα

Την ίδια ώρα που η κυβέρνηση και η ∆ΕΗ παραµένουν εγκλωβισµένες σε µια πολιτική που δίνει γη και ύδωρ στα βρόµικα καύσιµα σε βάρος της δηµόσιας υγείας, του περιβάλλοντος αλλά και των οικογενειακών προϋπολογισµών, τα στοιχεία από την επέλαση των ΑΠΕ αποκαλύπτουν ότι η «πράσινη» ενέργεια είναι συνώνυµη µε το καθαρό και φθηνό ρεύµα. Σύµφωνα µε τα στοιχεία που έδωσε στη δηµοσιότητα η Ευρωπαϊκή Ένωση Αιολικής Ενέργειας (EWEA), εθνικός εκπρόσωπος της οποίας είναι η Ελληνική Επιστηµονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), η Ευρωπαϊκή Ένωση πέρασε το ορόσηµο των 100 γιγαβάτ (GW) της εγκατεστηµένης ισχύος σε αιολική ενέργεια! Τα 100 γιγαβάτ αιολικής ισχύος µπορούν σε έναν χρόνο να παράγουν την ίδια ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας µε:

♦ 62 µονάδες ηλεκτροπαραγωγής µε καύση άνθρακα ή

♦ 39 εργοστάσια πυρηνικής ενέργειας ή

♦ 52 σταθµούς φυσικού αερίου.

Άκρως αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία για τα οικονοµικά και περιβαλλοντικά οφέλη που συνεπάγεται η παραγωγή ενέργειας από 100 γιγαβάτ ανεµογεννητριών. Η ΕΛΕΤΑΕΝ επισηµαίνει ότι µε την ενέργεια από τον Αίολο απεφεύχθη:

♦ η εξόρυξη, µεταφορά και καύση 72 εκατοµµυρίων τόνων άνθρακα, µε κόστος 4,98 δισ. ευρώ, που εκπέµπουν 219,5 Mt διοξειδίου του άνθρακα ή

♦ η εξαγωγή, µεταφορά και καύση 42,4 εκατοµµυρίων κυβικών µέτρων φυσικού αερίου, µε κόστος 7,54 δισ. ευρώ που εκπέµπουν 97,8 Mt CO ₂.

Το πραγµατικό κόστος

Μια άλλη διάσταση της παραγωγής πράσινης ενέργειας που έχει άµεση σχέση µε τον καταναλωτή αποκαλύφθηκε από το γερµανικό Ινστιτούτο Fraunhofer, το οποίο παρουσίασε συγκριτική µελέτη για το κόστος της παραγωγής ενέργειας από τις ΑΠΕ, τον άνθρακα και τις πυρηνικές εγκαταστάσεις. Σύµφωνα µε υπολογισµούς του Ινστιτούτου Fraunhofer, η αιολική ενέργεια συγκαταλέγεται στις πιο φθηνές πηγές παγκοσµίως αφού κατά µέσο όρο µια κιλοβατώρα κοστίζει 7 σεντς!

Αντίστοιχα, η παραγωγή µιας κιλοβατώρας από νέες εγκαταστάσεις άνθρακα κοστίζει διπλάσια αφού υπολογίστηκε στα15 σεντς και µια κιλοβατώρα από πυρηνικό εργοστάσιο κοστίζει, τουλάχιστον, τέσσερις φορές περισσότερο αφού φτάνει στα 31 σεντς! Όπως αποκαλύπτει η µελέτη του Ινστιτούτου Fraunhofer, αισθητή µείωση παρουσιάζει και η ηλιακή ενέργεια λόγω της πτώσης στις τιµές των συλλεκτών. Έτσι οι νέες ηλιακές εγκαταστάσεις στην κεντρική και νότια Ευρώπη παράγουν ρεύµα που κυµαίνεται κατά µέσο όρο στα 14 σεντς ανά κιλοβατώρα ενώ στα ηλιακά πάρκα η τιµή τους δεν ξεπερνά τα 10 σεντς.

Οι Γερµανοί επιστήµονες, για να υπολογίσουν το πραγµατικό κόστος παραγωγής κάθε κιλοβατώρας, συµπεριέλαβαν τόσο το περιβαλλοντικό κόστος που συνεπάγεται η καύση του άνθρακα όσο και το επί της ουσίας απρόβλεπτο κόστος από πιθανό πυρηνικό ατύχηµα. Όπως επισήµαναν, αν και αυτά τα κόστη δεν περιλαµβάνονται στην τιµή πώλησης της ενέργειας, οι καταναλωτές τα «πληρώνουν» µε τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Ειδικά, µάλιστα, για την πυρηνική ενέργεια, οι επιστήµονες σηµειώνουν ότι, εάν το πραγµατικό κόστος έπρεπε να καλυφτεί απευθείας από τους καταναλωτές µέσω, για παράδειγµα, ενός συστήµατος ασφάλισης, τότε η ενέργεια αυτή θα γίνονταν τόσο ακριβή που δεν θα µπορούσε να την πληρώσει πλέον κανείς.

πηγή