Χρόνια πολλά & ευλογημένα στον Νικόλα & στην Νικολέττα!
& σ' όλη την πόλη του Βόλου που εορτάζει τον πολιούχο της.

Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΟΥ ΕΝ ΜΥΡΟΙΣ

Ο 'Αγιος Νικόλαος, Αρχιεπίσκοπος Μύρων της Λυκίας, ο Θαυματουργός, είναι από τους πλέον αγαπητούς Αγίους της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας. Αμέτρητοι ναοί έχουν κτισθεί προς τιμήν του και πλήθη λαού σπεύδουν να τον τιμήσουν και να ζητήσουν τη μεσιτεία του προς τον Κύριο.

Γεννήθηκε στα Πάταρα της Λυκίας γύρω στα 250 μ.Χ. από ευσεβείς και πλούσιους γονείς, οι οποίοι τον ανέθρεψαν "εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου".

Βρέφος ακόμη απέδειξε ότι είχε τη χάρη του Θεού. Με θαυμαστό τρόπο στάθηκε όρθιος την ώρα του λουτρού χωρίς καμία βοήθεια. Κάθε Τετάρτη και Παρασκευή θήλαζε μόνο μια φορά την ημέρα και μάλιστα μετά τη δύση του ηλίου.

Πολύ νωρίς ο Κύριος κάλεσε κοντά του τους δύο γονείς του και ο ίδιος, έχοντας πάντοτε οδηγό τη ρήση του Ευαγγελίου "δότε Ελεημοσύνην", μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς και αφωσιώθηκε ολοκληρωτικά στη Λατρεία του Υψίστου.

Είναι γνωστή και αξιοθαύμαστη η ενέργεια του αυτή να βοηθήσει νύχτα και κρυφά τις τρεις αδελφές με αξιόλογο χρηματικό ποσό, για να μην αναγκαστούν, λόγω της φτώχιας τους, να παρασυρθούν στην ατίμωση.

Κινούμενος ο Νικόλαος από Ιερό πόθο, αποφάσισε να ταξιδέψει για να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους. Καθώς έπλεε το πλοίο, άρχισαν να πνέουν σφοδρότατοι άνεμοι και ξέσπασε μεγάλη τρικυμία. Επιβάτες και πλήρωμα έχασαν την ψυχραιμία τους και περίμεναν να καταποντισθούν.

Ο Νικόλαος όμως γονατιστός προσευχήθηκε με θέρμη προς τον Κύριο και το θαύμα έγινε. Οι άνεμοι έπαυσαν και η θάλασσα αμέσως γαλήνεψε. Όμως κάποιος ναύτης, που ήταν στο κατάρτι, γλίστρησε και έπεσε στο κατάστρωμα νεκρός. Όλοι στενοχωρήθηκαν, που χάθηκε ένας άνθρωπος. Χάρη όμως στις θερμές προσευχές του Αγίου ο ναύτης αναστήθηκε, σαν να ξύπνησε από βαθύ ύπνο.

Μετά το προσκύνημα στους Αγίους Τόπους επέστρεψε στα Πάταρα, όπου ζούσε με οσιότητα και δικαιοσύνη. Ο Θεός τον αξίωσε να χειροτονηθεί πρεσβύτερος και μετά το θάνατο του Αρχιεπισκόπου Μύρων της Λυκίας να εκλεγεί Αρχιεπίσκοπος.

Έτρεφε μεγάλη αγάπη για τους φτωχούς και τους αδυνάτους. Ίδρυσε στην αρχιεπισκοπή του φτωχοκομείο, ξενώνα, νοσοκομείο και άλλα φιλανθρωπικά ιδρύματα.

Στις δύσκολες στιγμές των διωγμών του Διοκλητιανού εμψύχωνε το ποίμνιο του και ιδιαίτερα τους νέους. Γι' αυτό συνελήφθη, φυλακίσθηκε και βασανίστηκε. Υπέμεινε όμως όλες τις διώξεις και τις ταλαιπωρίες προς δόξαν Κυρίου.

Μετά την κατάπαυση των διωγμών από τον αυτοκράτορα Μεγάλο Κωνσταντίνο ανέλαβε και πάλι το ποιμαντικό του έργο στα Μύρα.

Το 325 μ.Χ. έλαβε μέρος στην Α' Οικουμενική Σύνοδο, που έγινε στη Νίκαια της Βιθυνίας, και καταπολέμησε με θάρρος και τόλμη τις κακοδοξίες του Αρείου. Υπερασπίσθηκε με σθένος την Ορθοδοξία και ανεδείχθη "κανών πίστεως" και διδάσκαλος του Ευαγγελίου. Για την ενίσχυση του εμφανίστηκε ο ίδιος ο Χριστός και του έδωσε ευαγγέλιο και η Μητέρα Παναγία, που του χάρισε ωμοφόριο.

Όταν επέστρεψε απο τη Σύνοδο, συνέχισε το ποιμαντικό του έργο μέχρι τα βαθιά γεράματα, οπότε και παρέδωσε το πνεύμα του στον Πανάγαθο Θεό το 330 μ.Χ.

Ο Κύριος τον τίμησε ιδιαίτερα για την ενάρετη ζωή του, που τη διέκρινε η βαθιά πίστη στον Παντοδύναμο Θεό και η ανεκτίμητη αγάπη του για τον άνθρωπο. Τον ανέδειξε ποταμό ιαμάτων και πηγή θαυμάτων. Θαυματουργούσε όταν ζούσε αλλά και μετά την κοίμηση του τα θαύματα του είναι αναρίθμητα.

Το έτος 1087, λόγω ταραχών, έγινε η μετακομιδή των ιερών λειψάνων του από τα Μύρα στο Μπάρι της Ιταλίας. Κατά την τέλεση της θείας λειτουργίας έτρεχε τόσο πολύ μύρο από τα ιερά λείψανα, που οι πιστοί το μάζευαν σε δοχεία για θεραπεία από διάφορες αρρωστιές, αρκετοί μάλιστα λιποθυμούσαν απο την ευωδία του.

Η Εκκλησία τον τιμά με τα ωραιότερα εγκώμια. "Κανόνα πίστεως και εικόνα πραότητος, εγκρατείας διδάσκαλον" τον ονομάζει ο υμνωδώς και "ποιμένα μεγάλο" τον αποκαλεί. Ανατολή και Δύση του αναγνωρίζουν ξεχωριστή θέση μεταξύ των Αγίων. Με εξαιρετική λαμπρότητα και δόξα τιμάται από τους Ρώσσους.

Ο 'Αγιος Νικόλαος είναι ο μεγάλος προστάτης των ναυτικών. Στο τιμόνι, στην πλώρη κάθε πλοίου είναι η εικόνα του. Αμέτρητοι είναι οι ναοί στα λιμάνια, στα νησιά και στα ακρωτήρια, που φέρουν το όνομα του, τάματα των ναυτικών σε δύσκολες στιγμές, που τον επικαλούνται: 'Αη-Νικόλα, βοήθα με!

Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Αγίου Νικολάου στις 6 Δεκεμβρίου και την ανακομιδή των ιερών λειψάνων του στις 20 Μαΐου, αλλά και κάθε Πέμπτη ψάλλονται στον 'Αγιο Νικόλαο ωραιότατοι ύμνοι, διότι η Πέμπτη ημέρα της εβδομάδας είναι αφιερωμένη από την Εκκλησία μας στους δώδεκα αποστόλους και στον 'Αγιο Νικόλα.

**********************

Ο Άγιος Νικόλαος των Γάτων.

Η Μονή του Αγίου Νικολάου των Γάτων ορθώνεται ανατολικά του οικιστικού πυρήνα του Ακρωτηρίου ή διαφορετικά ανατολικά της Αλυκής Λεμεσού. Πρόκειται ίσως για το παλαιότερο μοναστήρι στην Κύπρο, το οποίο, σύμφωνα με την παράδοση ιδρύθηκε από την Αγία Ελένη τον 4ο αιώνα. Η Αγία Ελένη, μάλιστα, άφησε στη Μονή ένα κομμάτι από τον Τίμιο Σταυρό. Ας μάθουμε, όμως, περισσότερα για το ξακουστό αυτό Μοναστήρι…

Το προσωνύμιο «των Γάτων»

Αρχικά, θα σας αναφέρουμε μερικές από τις ιστορίες, θρύλους, παραδόσεις που δικαιολογούν το προσωνύμιο «των Γάτων».

Η Αγία Ελένη επιστρέφοντας από τα Ιεροσόλυμα, μετά την εύρεση του Τιμίου Σταυρού (τον 4ο αιώνα), βρήκε την χερσόνησο του Ακρωτηρίου γεμάτη από δηλητηριώδη φίδια που είχαν πολλαπλασιαστεί μετά μια μακρά περίοδο ανομβρίας. Απεφάσισε να ιδρύσει το Μοναστήρι και παρήγγειλε στον διοικητή της νήσου Καλόκαιρο να φέρει εργάτες για να κτίσουν το Μοναστήρι και γάτους απ' την Συρία για να εξολοθρεύσουν τα φίδια.

Μια άλλη πηγή συμπληρώνει πως ο Καλόκαιρος, έχοντας ως στόχο την πλήρη εξολόθρευση των φιδιών, συγκέντρωσε στο Μοναστήρι χίλιους περίπου γάτους και γάτες. Οι γάτοι αυτοί, όπως διασώζει ο Καρούζης, όταν άκουγαν το σήμαντρο να ηχεί, διέκοπταν το κυνήγι των φιδιών και μαζεύονταν στον περίβολο της εκκλησίας όπου υπήρχαν κυκλικές ξύλινες σκάφες με φαγητό.

Η Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια προσθέτει, παραπέμποντας στη γαλλική έκδοση του βιβλίου Περιγραφή της Νήσου Κύπρου του 16ου αιώνα, πως ο Καλόκαιρος είχε θέσει ως όρο στους μοναχούς να εκτρέφουν κάθε μέρα τουλάχιστον 100 γάτους, στους οποίους μάλιστα έπρεπε να δίνουν πρωί και βράδυ λίγο κρέας ώστε να μην τρώγουν συνεχώς το δηλητήριο. Μαθαίνουμε επίσης από τον Βιλλαμόντ, που επισκέφθηκε το νησί τέλη του 16ου αιώνα πως την ημέρα του Αγίου Νικολάου όλη η ψαριά από την Αλυκή του Ακρωτηρίου προσφερόταν στο Μοναστήρι, για να έχουν επιτυχημένες ψαριές καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Αξίζει να σημειώσει πως, ακόμη και σήμερα, εκατό γάτοι εξακολουθούν να ζουν στο Μοναστήρι.

Το Μοναστήρι


Αυτό το τόσο ξακουστό Μοναστήρι φαίνεται πως έζησε μερικούς αιώνες εγκατάλειψης. Το 1570, η εκκλησία του Μοναστηριού, σύμφωνα με τη Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, κάηκε και λεηλατήθηκε από τους Τούρκους, ενώ τους μοναχούς του, σύμφωνα με τον Βιλλαμόντ, τους σκότωσαν ή τους ανάγκασαν να το εγκαταλείψουν. Από τότε, μέχρι και το 18ο αιώνα, όταν ο μητροπολίτης Κιτίου, Μακάριος Α΄, ανέλαβε την ανακαίνιση του Μοναστηρίου, αυτό παρέμενε εγκαταλειμμένο. Παρόλο που ο Μητροπολίτης Μακάριος Α΄ προσπάθησε να ξαναδώσει ζωή στο Μοναστήρι, εγκατασταίνοντας μοναχούς, αυτό εγκαταλείφθηκε ξανά. Τότε, η περιουσία της Μονής πέρασε στη διαχείριση της Μητρόπολης Κιτίου, στην οποία άνηκε και εκκλησιαστικά.

Αργότερα και συγκεκριμένα το 1960 λαμβάνει χώρα μια επισκευή της εκκλησίας του Μοναστηριού. Λίγο μετά το 1974 αρχίζει μια προσπάθεια αναβίωσης της Μονής με πρωτοστάτη τον ηλικιωμένο μοναχό Βαρνάβα της κατεχόμενης Μονής του Αποστόλου Βαρνάβα. Ο μοναχός ξεκίνησε τις προσπάθειες αναπαλαίωσης της Μονής, αλλά δυστυχώς απεβίωσε πριν ολοκληρωθούν αυτές οι προσπάθειες του. Το 1983, δυο μοναχές από τον Άγιο Γεώργιο της Αλαμάνου συνεχίζουν τις προσπάθειες του μοναχού Βαρνάβα. Αυτές οι μοναχές μάλιστα, επειδή βρήκαν το Μοναστήρι εγκαταλειμμένο και γεμάτο ερπετά αποφάσισαν να κάνουν ότι και η Αγία Ελένη. Συγκεκριμένα, αποφάσισαν να έχουν στο Μοναστήρι τους εκατό γάτους. Μερικά χρόνια μετά και συγκεκριμένα ανήμερα της εορτής του Αγίου Νικολάου του 1991, όταν το Μοναστήρι είχε πέντε μοναχές, έγινε η χειραθέτηση της μοναχής Κασσιανής στον ηγουμενικό θρόνο. Σήμερα, η Μονή βρίσκεται υπό τη διαχείριση της Μητρόπολης Λεμεσού, η οποία έχει αναλάβει και την ανασυγκρότησή της.

Πρέπει επίσης να αναφερθεί πως το Μοναστήρι, σύμφωνα με την παράδοση, αποτέλεσε καταφύγιο μοναχών που διώχτηκαν από τους εικονομάχους βυζαντινούς αυτοκράτορες.

Η εκκλησία της Μονής

Η εκκλησία της Μονής, όπως προαναφέρθηκε, αποτελεί κτίσμα του 14ου αιώνα. Πρόκειται για μια μονόκλιτη, καμαροσκέπαστη εκκλησία.

Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η κεντρική είσοδος του καθολικού, η οποία καταφέρνει να εντυπωσιάσει τον επισκέπτη με τις ανάγλυφες μορφές των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Ο Απόστολος Πέτρος, μάλιστα, παριστάνεται να κρατά τα κλειδιά του παραδείσου, όπως δηλαδή αναφέρεται και από την παράδοση. Το ίδιο εντυπωσιακή είναι η ανατολική είσοδος του ναού με τα πέντε οικόσημα, από τα οποία τα δυο είναι εμβλήματα των Λουζινιανών.

Στο εσωτερικό της εκκλησίας, θα δείτε ίχνη παλαιών τοιχογραφιών, ενώ στη νοτιοανατολική άκρη του ναού, πλησίον του τέμπλου, τη θαυματουργή εικόνα του προστάτη Αγίου της Μονής, του Αγίου Νικολάου.

Πηγές:
Γιώργου Καρούζη, Περιδιαβάζοντας την Κύπρο, Λεμεσός, Πόλη και Επαρχία, Λευκωσία 2001
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 10, εκδόσεις Φιλόκυπρος, 1989
Κοινοτικό Συμβούλιο Ακρωτηρίου

Πηγή:
Κείμενο Κοινοτικού Συμβουλίου