ΑΝΑΦΟΡΑ-ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ για τα τοξικά και επικίνδυνα της HELLAS GOLD στείλαμε στις αρμόδιες υπηρεσίες και τις δικαστικές αρχές στις 12/9, όπου μεταξύ άλλων καταγγέλαμε  την επικίνδυνη οδική μεταφορά επικίνδυνων υλικών από Ολυμπιάδα και Στρατώνι προς Θεσσαλονίκη χωρίς να τηρείται καμμία από τις διατάξεις της σχετικής νομοθεσίας. Η καταγγελία μας αποδείχτηκε προφητική. Το “ατύχημα” που συνέβη χθες, μόνο τυχαίο δεν ήταν.

Δεν πέρασαν ούτε πέντε ώρες. Γύρω στις 4:00 το απόγευμα, φορτηγό της εταιρείας “ΜΑΓΟΥΝΑΚΗ” που κατευθυνόταν προς τη Θεσσαλονίκη φορτωμένο με τοξικό συμπύκνωμα αρσενοπυρίτη της Ελληνικός Χρυσός από το μεταλλείο Ολυμπιάδας, της Ελληνικός Χρυσός, σταμάτησε λόγω μηχανικής βλάβης σε βουλκανιζατέρ στη Ρεντίνα. Λόγω μετατόπισης του φορτίου στην καρότσα, έσπασαν οι μεντεσέδες της πόρτας και μεγάλη ποσότητα του συμπυκνώματος έπεσε στο δρόμο.

Κατά σύμπτωση από το δρόμο της Ρεντίνας περνούσε αυτοκίνητο με μέλη του Συντονιστικού Αγώνα κατά του Επενδυτικού Σχεδίου της Ελληνικός Χρυσός. Αναγνώρισαν το φορτηγό και το μαύρο υλικό που ήταν χυμένο στο δρόμο και ειδοποίησαν την αστυνομία και το Δήμο Βόλβης. Στο σημείο του ατυχήματος βρέθηκαν πολύ γρήγορα η Τροχαία Ασπροβάλτας, αιρετοί εκπρόσωποι του Δήμου Βόλβης και κλιμάκιο της τεχνικής του υπηρεσίας. Επίσης στο χώρο μετέβη κλιμάκιο της εταιρίας. Οι εργαζόμενοι της Ελληνικός Χρυσός υποχρεώθηκαν να συλλέξουν το επικίνδυνο υλικό χωρίς κανένα μέτρο προστασίας τους.

Για τις διαστάσεις που έχει πάρει το θέμα από χθες διαβάστε το ρεπορτάζ της “Εφημερίδας των Συντακτών”. Την ένοχη σιωπή από την πλευρά της εταιρείας έσπασε κάποιος “εκπρόσωπός” της ο οποίος φέρεται να δήλωσε στο thestival.gr ότι “δεν συντρέχουν λόγοι ανησυχίας καθώς η πτώση των (τοξικών) συμπυκνωμάτων έγινε στο εσωτερικό του βουλκανιζατέρ”!

Κάποια πράγματα είναι απαραίτητο να επισημανθούν για να μην δημιουργούνται λάθος εντυπώσεις:

1. Όπως καταγγείλαμε (λίγες ώρες πριν το ατύχημα!), η διαχείριση αυτού του τοξικού και επικίνδυνου υλικού στην Ολυμπιάδα όπου παράγεται, γίνεται χωρίς κανένα απολύτως μέτρο προστασίας του περιβάλλοντος και των εργαζομένων. Η Ελληνικός Χρυσός έχει αποκρύψει την επικινδυνότητά του τόσον από τους εργαζομένους και τους κατοίκους της περιοχής όσο και από τις κρατικές αρχές που αδειοδότησαν τη μεγάλη “επένδυση”.
   Δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη το ότι η εταιρεία έστειλε χθες εργαζομένους να μαζέψουν χωρίς μέτρα προστασίας το τοξικό υλικό. Αυτή είναι η καθημερινή πραγματικότητα στο Στρατώνι και την Ολυμπιάδα. Αυτή είναι η εταιρεία Ελληνικός Χρυσός και αυτό το ενδιαφέρον της για τον τόπο.
2. Το χθεσινό συμβάν με τη διαρροή τοξικών υλικών από τα υπερφορτωμένα φορτηγά του Μαγουνάκη δεν είναι το μοναδικό που έχει συμβεί κατά την οδική μεταφορά των τοξικών και επικίνδυνων συμπυκνωμάτων προς τη Θεσσαλονίκη, μέσα από κατοικημένες περιοχές. Είναι το μοναδικό το οποίο μάθαμε, εμείς και η υπόλοιπη Ελλάδα, γιατί η συγκυρία βοήθησε να το μάθουμε. Ήταν οι πολίτες που ειδοποίησαν την αστυνομία και τις τοπικές αρχές. Δέν ήταν αυτοί που είναι υποχρεωμένοι από το νόμο ΑΜΕΣΑ να ενημερώσουν και να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα μέχρις ότου επιληφθούν οι αρχές, δηλαδή  ο ιδιοκτήτης του φορτηγού και η εταιρεία Ελληνικός Χρυσός.
3. Εαν δεν τυχαινε να βρίσκονται στο σωστό σημείο τη σωστή στιγμή άνθρωποι που κατάλαβαν τι ήταν αυτό που είδαν, είναι βέβαιο ότι η εταιρεία θα είχε αποκρύψει το περιστατικό και δεν θα το είχε αντιληφθεί κανείς. Και εαν, επίσης κατά σύπτωση, την ίδια κιόλας μέρα δεν είχε δημοσιοποιηθεί η δική μας καταγγελία που προειδοποιούσε για την εγκληματική πρακτική της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός, κανείς δεν θα είχε αντιληφθεί τη σημασία του περιστατικού. Μέσα στο μεγάλο “τοξικό ατύχημα” που είναι να έχουμε στην περιοχή μας την Eldorado Gold, η Χαλκιδική χθες στάθηκε τυχερή.

Μαθαίνουμε ότι αυτή την Κυριακή αρκετες εφημεριδες θα κυκλοφορήσουν με 16σελιδο ένθετο προπαγανδας της Hellas Gold. Η εταιρεία που ενσυνείδητα θέτει σε σοβαρούς κινδύνους εργαζομένους και κατοίκους, αποκρύπτοντας τους κινδύνους για την υγεία τους, έχει το θράσος να διαφημίζει την “εταιρική της υπεθυνότητα” και το σεβασμό στο περιβάλλον και τον πολίτη. Ας συμπεράνουν  οι αναγνώστες αν οι ισχυρισμοί και οι “δεσμεύσεις” της “Ελληνικός Χρυσός” αξίζουν το χαρτί στο οποίο είναι γραμμένες.

Μερικά ζητήματα που προκύπτουν από τη σχετική νομοθεσία:

Μετατόπιση φορτίου

Για την αποφυγή του φαινομένου της μετατόπισης φορτίου, στην περίπτωση χύμα μεταφοράς επικίνδυνου υλικού σε όχημα ή εμπορευματοκιβώτιο, υπάρχει ειδική διάταξη στην KYA 52167/4683/2012 (ADR 2011) – τον κανονισμό για τις διεθνείς και εσωτερικές μεταφορές επικίνδυνων εμπορευμάτων. Κεφάλαιο 7.3:

Χύμα στερεά θα φορτώνονται και θα κατανέμονται ομοιόμορφα με τέτοιο τρόπο ώστε να ελαχιστοποιείται τυχόν κίνηση που θα μπορούσε να αποφέρει ζημιά στο εμπορευματοκιβώτιο για μεταφορά χύμα, στο εμπορευματοκιβώτιο ή στο όχημα, ή διαρροή των επικινδύνων εμπορευμάτων.

Είναι προφανές ότι η διαταξη αυτή δεν τηρήθηκε από τον μεταφορέα κ. Μαγουνάκη αν και  κουβαλούσε ένα υλικό πολύ τοξικό και πολύ βαρύ (το συμπύκνωμα αρσενοπυρίτη έχει ειδικό βάρος 4,9) που λόγω του βάρους του παρουσίαζε αυξημένο κίνδυνο μετατόπισης φορτίου. Όπως θα δούμε παρακάτω, είναι αμφίβολο αν οποιαδήποτε διάταξη της ΚΥΑ 52167/4683/2012 έχει τηρηθεί στην πράξη.

Tι είναι το συμπύκνωμα αρσενοπυρίτη

Το συμπύκνωμα αυτό παράγεται στις Μεταλλευτικές Εγκαταστάσεις Ολυμπιάδας της Hellas Gold σύμφωνα με τη ΜΠΕ ”ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ, ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΧΩΡΟΥ ΑΠΟΘΕΣΗΣ ΠΑΛΑΙΩΝ ΤΕΛΜΑΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ” που εγκρίθηκε με την ΚΥΑ 201745/2011. Περιέχει σημαντικές ποσότητες χρυσού και αργύρου (20,65 γρ χρυσού και 130,83 γρ αργύρου ανά τόνο) και αποστέλλεται σε μεταλλουργίες της Κίνας για την απόληψη των πολύτιμων μετάλλων. Με καταγγελία που έχουμε καταθέσει στον αρμόδιο εισαγγελέα οικονομικού εγκλήματος, ζητούμε να διερευνηθεί αν το Δημόσιο εισπράττει τους φόρους που του αναλογούν από αυτό το τοξικό αλλά πολύτιμο υλικό.

Το συμπύκνωμα αρσενοπυρίτη είναι εξαιρετικά τοξικό γιατί περιέχει τουλάχιστον 8% αρσενικό και επιπλέον είναι παράγοντας πυρκαγιάς γιατί περιέχει 40% θείο. Η αυτανάφλεξη των αποθέσεων πυριτών είναι γνωστό φαινόμενο στα Μεταλλεία Κασσάνδρας, για την αποτροπή του οποίου υπάρχει ειδική διάταξη στον Κώδικα Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών (ΚΜΛΕ, άρθρο 87 παρ.3).

Σύμφωνα με τον κανονισμό της Ε.Ε. CE 1272/2008 (CLP) για τα επικίνδυνα υλικά, το αρσενικό και όλες οι ενώσεις του (εκτός από ορισμένες για τις οποίες γίνεται ειδική αναφορά) ταξινομούνται στις κατηγορίες:

• Η331 (τοξικό στην εισπνοή),
• Η301 (τοξικό στην κατάποση),
• Η400 (πολύ τοξικό για τους Υδρόβιους Οργανισμούς) και
• Η410 (πολύ τοξικό για τους Υδρόβιους Οργανισμούς με μακροχρόνιες συνέπειες).

Άρα το συμπυκνωμα πυριτών ταξινομείται  στην Κλάση 6.1 “Τοξική ουσία” και στην Κλάση 9 “Ουσία επικίνδυνη για το περιβάλλον” των επικίνδυνων εμπορευμάτων, ενώ σύμφωνα με τον ΚΜΛΕ θα πρέπει επίσης να ταξινομηθεί και στην Κλάση 4.2 “Ουσία υποκείμενη σε αυτόματη ανάφλεξη”.

Τι σήμανση έπρεπε να φέρει το φορτηγό

To φορτηγό έπρεπε να φέρει τις πινακίδες/σημάνσεις κολλημένες και στις δύο πλευρές στο πίσω μέρος του οχήματος.:

• το εικονίδιο της “Περιβαλλοντικά επικίνδυνης ουσίας” (Σύμβολο νεκρο ψάρι και δένδρο- μαύρο επί λευκού ή κατάλληλου φόντου αντίθεσης).

• το εικονίδιο της “Τοξικής ουσίας” (Σύμβολο νεκροκεφαλή και οστά χιαστί, μαύρο σε λευκό φόντο, Αριθμός “6” στη γωνία της βάσης)

• δύο ορθογώνιες πινακίδες χρώματος πορτοκαλί που αντανακλούν, μία στο μπροστινό και η άλλη στο πίσω μέρος του φορτηγού, τοποθετημένες κάθετα στο διαμήκη άξονα της μεταφορικής μονάδας. Σττην πρώτη θα αναγράφεται ο αριθμός αναγνώρισης κινδύνου (6: Κίνδυνος δηλητηρίασης λόγω εισπνοής, επαφής με το δέρμα ή κατάποσης. 66: πολύ τοξική ουσία) και στη δεύτερη ο ειδικός κωδικός UN της συγκεκριμένης επικίνδυνης ουσίας.

Οι προδιαγραφές και ο τρόπος τοποθέτησης των πινακίδων και σημάνσεων καθορίζεται στο κεφάλαιο 5.3 της KYA 52167/4683/2012 (ADR 2011). Το σύνολο των κανονισμών αυτών υπάρχει στο δικτυακό τόπο του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.yme.gr/?getwhat=1&oid=1199&id=&tid=1223

Τα φορτηγά του κ. Μαγουνάκη δεν φέρουν ΚΑΜΜΙΑ από τις παραπάνω πινακίδες και σημάνσεις. Η φωτογραφία είναι από ένα τέτοιο όχημα κατά τη διέλευσή του μέσα από το Σταυρό, μερικές μέρες νωρίτερα:

Τι έγγραφα τεκμηρίωσης έπρεπε να φέρει το φορτηγό

Στη φωτογραφία είναι η φορτωτική που είχε πάνω του χθες το φορτηγό από το οποίο διέρρευσαν τα τοξικά στη Ρεντίνα. Το συμπύκνωμα κατευθυνόταν στην αποθήκη της BALKAN LOGISTICS στη Σίνδο. Στο “ΕΙΔΟΣ” γράφει “CONC. ASPY” (arsenopyrite concentrate, συμπύκνωμα αρσενοπυρίτη), ενώ η “ΠΟΣΟΤΗΤΑ” είναι κενή. Κανένα άλλο χαρτί δεν συνόδευε το επικίνδυνο φορτίο.

Για μια πλήρη λίστα με τα έγγραφα τεκμηρίωσης που πρέπει σύμφωνα με την KYA 52167/4683/2012 να συνοδεύουν κάθε μονάδα μεταφοράς επικίνδυνων ουσιών δείτε:

• Το κεφάλαιο 5.4 “Τεκμηρίωση”. Στο ίδιο κεφάλαιο υπάρχουν γραπτές οδηγίες για ενέργειες από το πλήρωμα του οχήματος στην περίπτωση ατυχήματος ή επείγουσας κατάστασης. Οι γραπτές οδηγίες θα πρέπει να υπάρχουν εντός της καμπίνας του πληρώματος, άμεσα προσβάσιμες και να έχουν αναγνωστεί και γίνει κατανοητές από το πλήρωμα πριν ξεκινήσει το ταξίδι.
• Το κεφάλαιο 8.1, παρ. 8.1.2 “Έγγραφα που πρέπει να συνοδεύουν τη μονάδα μεταφοράς”. Επίσης στο κεφάλαιο 8 αναφέρεται ο εξοπλισμός που πρέπει να φέρει κάθε μονάδα μεταφοράς επικίνδυνων ουσιών (εξοπλισμός πυρόσβεσης, ατομικά μέσα προστασίας του πληρώματος) αλλά και των απαιτήσεων σχετικά με την εκπαίδευση του πληρώματος. Περιγράφεται αναλυτικά η δομή της εκπαίδευσης που πρέπει να έχει λάβει ο οδηγός και το πλήρωμα και οι απαιτήσεις για την έκδοση πιστοποιητικού εκπαίδευσης του οδηγού (διαφορετικό πιστοποιητικό για κάθε κλάση επικίνδυνης ουσίας).

Όλα αυτά τα πιστοποιητικά και έγγραφα οφείλουν να βρίσκονται πάνω σε κάθε μονάδα μεταφοράς επικίνδυνων ουσιών σαν τα φορτηγά του κ. Μαγουνάκη.

Το συγκεκριμένο φορτηγό που υπέστη το (απολύτως αναμενόμενο) “ατύχημα” χθες το απόγευμα, είχε σταθμεύσει το προηγούμενο βράδυ στο λιμάνι του Σταυρού. Φορτωμένο; Άδειο; Ουδείς γνωρίζει.

Όλα τα ανωτέρω και άλλα πολλά θα διερευνηθούν από τις εισαγγελικές αρχές. Περιμένουμε.

πηγή