Spiegel: «Πόλεμος» δεν είναι ό,τι ορίζουν οι ΗΠΑ

Τελικά, έτσι μοιάζει η δικαιοσύνη; Το αφεντικό της Αλ Κάιντα, Οσάμα Μπιν Λάντεν, δολοφονήθηκε

την Κυριακή κατά τη διάρκεια μυστικής στρατιωτικής αποστολής στο Πακιστάν. Οι Αμερικανοί πανηγυρίζουν, αν και υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις για το κατά πόσον αυτή η στοχευμένη δολοφονία ήταν νόμιμη, σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο.

Ανάλυση του Thomas Darnstäd, για την ηλεκτρονική έκδοση του γερμανικού περιοδικού Spiegel

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, έχει ελάχιστες πολύτιμες ευκαιρίες να ανακοινώσει κάποιο θρίαμβο. «Αποδόθηκε δικαιοσύνη», είπε το βράδυ της Κυριακής, όταν οι τηλεοπτικοί προβολείς έπεσαν πάνω του, για να αναγγείλει στο έθνος τη δολοφονική επίθεση εις βάρος του Μπιν Λάντεν.

Η φράση του αυτή δεν αποκλείεται να μετατραπεί σε κατάρα τα επόμενα χρόνια. Γιατί είναι τόσο τρομερός ο θάνατος ενός τρομοκράτη στο σπίτι του, στη μέση του Πακιστάν; Για τις οικογένειες των θυμάτων της 11 Σεπτεμβρίου, και για τους πατριώτες Αμερικάνους που είδαν το ξακουστό έθνος τους να απειλείται από μια ομάδα κακοποιών, η απάντηση μπορεί να είναι απλή.

Ωστόσο, οι ειδικοί του διεθνούς δικαίου, που εδώ και χρόνια προσπαθούν να απαντήσουν στο κατά πόσο είναι νόμιμος ο αμερικανικός «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας», βρίσκουν τα μεστά λόγια του Ομπάμα κάπως προβληματικά.

Ο Claus Kress, καθηγητής διεθνούς δικαίου στο πανεπιστήμιο της Κολωνίας, θεωρεί πως η δίκαιη τιμωρία «δεν επιτυγχάνεται με μαζικές εκτελέσεις, αλλά με την καταδίκη που ορίζει κάποια δικαστική απόφαση». Σύμφωνα με τον Kress, η σωστή μεταχείριση ενός ανθρώπου που καταζητείται διεθνώς για φόνο, θα ήταν να συλληφθεί, να δικαστεί και τελικά να καταδικαστεί.

Στα πλαίσια του διεθνούς δικαίου, η στρατιωτική δύναμη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να συλληφθεί κάποιος ύποπτος, και αυτό μπορεί να περιλαμβάνει πυροβολισμούς για λόγους αυτοάμυνας, που στο τέλος, δεν αφήνουν άλλα περιθώρια από το να σκοτωθεί αυτό το ιδιαίτερα επικίνδυνο και ύποπτο άτομο. Αυτή η εξέλιξη μπορεί να οδηγήσει στην τραγική και αναπόφευκτη κλιμάκωση της διαδικασίας απονομής δικαιοσύνης.

Είναι θλιβερό. Και σε κάθε περίπτωση δε δικαιολογεί τους απερίγραπτους πανηγυρισμούς που ξέσπασαν το βράδυ της Κυριακής κατά μήκος της Αμερικής, και φυσικά ούτε τα χειροκροτήματα στο επιχειρησιακό κέντρο της CIA.

«Πόλεμος» δεν είναι ό,τι ορίζουν οι ΗΠΑ

Ο Ομπάμα, και ο προκάτοχός του Μπους, ποτέ δεν επιδίωξαν να στείλουν τον Μπιν Λάντεν στα διεθνή δικαστήρια. Μάλιστα, ο Ομπάμα είχε ορκιστεί από την εκλογική καμπάνια του το 2008, πως θα σκοτώσει τον Μπιν Λάντεν και θα τελειώσει τη δουλειά που είχε ξεκινήσει ο προκάτοχός του, μετά την 11 Σεπτεμβρίου.

«Κυρήξαμε τον πόλεμο στην Αλ Κάιντα για να προστατέψουμε τους πολίτες μας, τους φίλους και τους συμμάχους μας», εξήγησε ο πρόεδρος το βράδυ της Παρασκευής. Στέλεχος της αμερικανικής εθνικής ασφάλειας δεν κρύφτηκε καθόλου, δηλώνοντας στο Reuters πως «ήταν μια επιχείρηση δολοφονίας». Και γιατί να μην είναι; Ο στόχος του πολέμου είναι η κατατρόπωση του αντιπάλου, η εξόντωση των εχθρών με νόμιμα μέσα. Ο πόλεμος είναι πόλεμος.

Στην πραγματικότητα, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Ο πόλεμος δεν είναι ό,τι θέλουν οι Ηνωμένες Πολιτείες να είναι. Νομικοί όπως ο Kress, λένε ότι «αμφισβητείται το κατά πόσον οι ΗΠΑ μπορούν ακόμα να υποστηρίζουν πως βρίσκονται σε πόλεμο με την Αλ Κάιντα».

Επρόκειτο σίγουρα για πόλεμο, όταν ο Μπους ξεκίνησε τη εισβολή στο Αφγανιστάν το 2001. Η επιχείρηση «Operation Enduring Freedom» είχε ως στόχο την κυβέρνηση των Ταλιμπάν στην Καμπούλ, καθώς και την τρομοκρατική οργάνωση του Οσάμα Μπιν Λάντεν την οποία υποστήριζε.

Την περίοδο εκείνη, η Αλ Κάιντα διατηρούσε βάσεις στο Αφγανιστάν, ακριβώς σαν να βρισκόταν σε πόλεμο. Ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας ήταν ένας «ασύμμετρος πόλεμος», και το ανθρωπιστικό δίκαιο επιτρέπει τη στοχευμένη εξόντωση μη-κυβερνητικών αντιπάλων, υπό την προϋπόθεση πως έχουν οργανωμένο, στρατιωτικό χαρακτήρα.

πηγή