«Δεν… υπάρχει Καστελόριζο»

«Καστελόριζο γιοκ». Αυτές οι δυο λέξεις συνοψίζουν το αποτέλεσμα της «μεγαλειώδους εμφάνισης» του πρωθυ­πουργού Γιώργου Παπανδρέου την περασμένη βδομάδα στο Ερζερούμ.

Εκεί, πίσω από τις επικοινωνιακές κορώνες «περί τουρκικών παραβιά­σεων» και «τουρκικής κατοχής στην Κύπρο» στις συζητήσεις που είχε με τον Ερντογάν, ο πρωθυπουργός το­ποθέτησε το θέμα του Καστελόριζου και των δικαιωμάτων για τη χάραξη της ελληνικής Αποκλειστικής Οικο­νομικής Ζώνης (ΑΟΖ) στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου στο ράφι!

Όπως σας είχαμε πληροφορήσει από την περασμένη βδομάδα, η κυ­βέρνηση έχει επεξεργαστεί την εξής τακτική στη διαδικασία της ελληνοτουρκικής προσέγγισης:

♦ Προχωρά τις συζητήσεις για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο, διαμορφώνοντας επικοινωνι­ακά ένα θετικό κλίμα περί μείωσης εξοπλισμών, προώθησης οικονομι­κής συνεργασίας και επωφελούς συ­νεκμετάλλευσης.

♦ Αφήνει για αργότερα τη συζήτηση για το θέμα της υφαλοκρηπίδας του Καστελόριζου, θεωρώντας ότι κανείς δεν ασχολείται…

Αποτιμώντας αυτήν την τακτική, έμπειροι διπλωματικοί υπάλληλοι υπογραμμίζουν τα εξής:

1 Οι συζητήσεις για την υφαλοκρη­πίδα στο Αιγαίο γίνονται μέσα στο δυσμενές για τα ελληνικά συμφέροντα πλαίσιο που έχει επιβάλει η Άγκυρα. Δηλαδή την απειλή πολέμου, αν η Ελλάδα επεκτείνει τα χω­ρικά της ύδατα στα 12 ν.μ., και την ύπαρξη γκρίζων ζωνών. Με πιο απλά λόγια η Ελλάδα προσέρχεται στο πα­ζάρι έχοντας ήδη εγκαταλείψει το δικαίωμά της να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα και έχοντας αποδεχτεί ότι στο Αιγαίο (και όχι μόνο) υπάρχουν νησίδες, βράχοι και κατοικημένα νη­σιά επί των οποίων η κυριαρχία, όπως υποστηρίζει η Τουρκία, δεν είναι κα­θορισμένη.

2 Η εγκατάλειψη του ζητήματος της οριοθέτησης της ΑΟΖ στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο αυτήν την περίοδο, όπου το παιχνίδι στην πε­ριοχή είναι σε πλήρη εξέλιξη, προ­σφέρει στην Τουρκία τη δυνατότητα να «νομιμοποιήσει» με το πέρασμα του χρόνου τη θέση ότι το Καστελό­ριζο απλώς επικάθεται στην τουρκική υφαλοκρηπίδα.

Πρέπει να σημειώσουμε επίσης ότι η ηγεσία, πολιτική και υπηρεσια­κή, του υπουργείου Εξωτερικών από το περασμένο καλοκαίρι επιχειρεί να διαμορφώσει μια επιχειρηματολογία προκειμένου να δικαιολογηθεί η ειλημμένη απόφαση της κυβέρνησης να αφήσει στην άκρη (με άλλα λό­για να εγκαταλείψει) το μείζον θέμα της οριοθέτησης της ελληνικής ΑΟΖ στην ενεργειακά πολλά υποσχόμενη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Χαρακτηριστική προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση ήταν τα ερωτήματα που υπέβαλε η ηγεσία του ΥΠΕΞ προς αρμόδιο εμπειρογνώμονα με το έγγραφο ΑΠ.Φ.104174. Με το έγγραφο αυτό το υπουργείο εμμέσως πλην σαφώς υποδείκνυε την επιλογή της κυβέρνησης να διαχωριστεί η υπόθεση του Καστελόρι­ζου από το σώμα της υπόλοιπης ελ­ληνοτουρκικής διαπραγμάτευσης.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η εμπειρογνώμονας δεν συμμερίστη­κε τις επιθυμίες της ηγεσίας της ελ­ληνικής διπλωματίας και γνωμοδό­τησε αποδεικνύοντας ότι θα ήταν καταστροφική μια τέτοια επιλογή για τα ελληνικά συμφέροντα.

Έκτο­τε, η εν λόγω υπάλληλος του ΥΠΕΞ είναι στην… κατάψυξη.

Αστακοί οι «φίλοι»

Η παρουσία του Γιώργου Παπαν­δρέου στο Ερζερούμ μπορεί να του πρόσθεσε πολλούς πόντους στο εσωτερικό πολιτικό παιχνίδι, αλλά σε εθνικό επίπεδο τα πράγματα εί­ναι... στο κόκκινο.

Πολύ ωραία τα είπε ο Παπανδρέου για τις παραβιάσεις και τις υπερπτήσεις. Αλλά με λόγια η Τουρκία δεν πρόκειται ν’ αλλάξει μυαλά. Αυτό ας το καταλάβουμε. Απόδειξη ότι τρία 24ωρα μετά την ομιλία Παπανδρέ­ου η Τουρκία έβγαλε σχεδόν όλο της τον στόλο στο Αιγαίο, για να τον... αξιολογήσει επιχειρησιακά.

Αυτό που δεν ανέφερε ο Παπαν­δρέου στην ομιλία του και δεν γνω­ρίζουμε αν πίσω από τις κλειστές πόρτες το έθεσε στον «φίλο Ταγίπ», είναι το τερατώδες σε μέγεθος εξο­πλιστικό πρόγραμμα της Τουρκίας! Τα εξοπλιστικά προγράμματα που εξελίσσονται και άλλα που σχεδιά­ζονται είναι τέτοιου μεγέθους, που έχουν αρχίσει να ανησυχούν μέχρι και τις ΗΠΑ! Γερουσιαστές στην Ου­άσιγκτον έχουν ζητήσει δημοσίως να μην πουληθούν τελικά τα μαχη­τικά αεροσκάφη F-35 στην Τουρκία, λέγοντας ότι «δεν εμπιστεύονται πια την Άγκυρα». Από την άλλη, η Τουρκία παραπονιέται ότι βρίσκεται σ’ ένα άτυπο εμπάργκο από τις ΗΠΑ και Τούρκος διπλωμάτης δήλωσε στη «Χουριέτ» ότι «αυτό είναι αλήθεια, γιατί δεν μας δίνουν το μη επανδρωμένο αεροσκά­φος που χρόνια τώρα τους ζη­τάμε»!

Στην Ελλάδα σφυρίζου­με χαρωπά και αδιάφορα γι’ αυτό το ζήτημα ουσίας, που ανατρέπει κάθε έννοια ισορροπίας δυνάμεων στο Αιγαίο. Έχουμε αεροπλάνα κα­θηλωμένα στο έδαφος γιατί δεν παίρνου­με ανταλλακτικά! Αν γράψουμε τα πο­σοστά διαθεσιμότητας των μαχητικών μας θα σας σηκω­θεί η τρίχα! Δεν έχουμε πυρομαχικά για τα άρματα μάχης, τορπίλες για τα υποβρύχια, ούτε καν καύσιμα για να κινηθούμε και πανηγυρίζουμε γι­ατί είπαμε στη μούρη του Ερντογάν ότι μας παραβιάζει!

Το εξο­πλιστικό πρόγραμμα των Τούρκων περιγράφεται στην εφη­μερίδα «Χουριέτ», η οποία σε ρε­πορτάζ της επισημαίνει τα τρελά λε­φτά που σπαταλά η γειτονική χώρα για εξοπλισμούς! Πάνω από 4,5 δι­σεκατομμύρια δολάρια θα δαπανή­σει μέσα στο 2011 και μέσα στην επόμενη δεκαετία υπολογίζεται ότι θα ξοδέψει πάνω από 15,5 δισ. για εξοπλισμούς!

Η Τουρκία μέσα σε λιγότερο από 10 χρόνια θα αποκτήσει:

♦ Εκατό μαχητικά αεροσκάφη F-35 Joint Strike Fighter LIghtning II, το κόστος των οποίων θα φθάσει τα 15 δισ. δολάρια, αλλά θα αποπληρωθεί και πέραν της δεκαετίας.

♦ Από τον Μάιο η τουρκική Π.Α. θα αρχίσει να παραλαμβάνει τα 30 F-16 block 50, με τα οποία «ισοφάρι­σε» την αγορά των 30 F-16 που είχε παραγγείλει το 2005 η Ελλάδα και έχει πλέον παραλάβει. Η Τουρκία θα προχωρήσει σε εκσυγχρονισμό πα­λαιότερων F-16.

♦ Έξι νέα υποβρύχια U-291 κό­στους 3 δισ.

♦ Επιθετικά ελικόπτερα που αναμέ­νεται να κοστίσουν 7 δισ.

♦ Απροσδιόριστο είναι ακόμη το κό­στος των συστημάτων αντιαεροπο-ρικής-αντιπυραυλικής άμυνας που θα αγοραστούν, καθώς και το κό­στος ανάπτυξης και κατασκευής εξ ολοκλήρου ενός τουρκι­κού άρματος μάχης. Τον περασμένο Δεκέμβριο το Κοινοβούλιο   ενέκρινε ένα «αμυντικό» προϋ­πολογισμό  11,3 δισ. δολαρίων, έναντι 10,5 δισ. του 2010. Σε πο­σοστό φθάνει το 5,4 του συ­νολικού τουρ­κικού προϋπολογισμού. Κι όλα αυτά χωρίς να υπολο­γιστούν οι δαπάνες για τη Στρατοχωροφυλακή (3 δισ.) και για την Ακτοφυλακή (210 εκατομμύρια δολάρια).

Και μόνο η «είσοδος» των 100 F-35 στο Αιγαίο αλλάζει όλα τα δεδο­μένα και ανατρέπει κάθε ισορροπία δυνάμεων. Εδώ και τουλάχιστον τρία χρόνια οι επιτελείς του ΓΕΑ έχουν επισημάνει το πρόβλημα σε δύο δι­αφορετικές ηγεσίες στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Τόσο ο Μεϊμαράκης όσο και ο Βενιζέλος έχουν πει στους πτέραρχους ότι «κατανόησαν το πρόβλημα». Παρ’ όλα αυτά και επί Ν.Δ. και επί ΠΑΣΟΚ ασχολήθη­καν με οτιδήποτε άλλο εκτός από το πρόβλημα της «εναέριας ψαλίδας» που πλέον ανοίγει επικίνδυνα στο Αιγαίο.

Οι επιτελείς του ΓΕΑ εκτιμούν ότι θα πρέπει μέσα στο 2011 να ληφθούν αποφάσεις που είτε θα έχουν να κάνουν με την επιλογή και την απόκτηση νέου μαχητικού αε­ροσκάφους, είτε με τον εκσυγχρο­νισμό υπαρχόντων αεροσκαφών. «Πρέπει όμως να πάρουμε μία από­φαση», επισημαίνουν από την Π.Α. και όταν τίθεται το θέμα των χρη­μάτων επισημαίνουν ότι «αυτό που προέχει είναι να γίνει σωστή κατα­νομή και διάθεση των κονδυλίων που υπάρχουν για την άμυνα της χώ­ρας», εκφράζοντας την οργή τους για την επιμονή της κυβέρνησης να αγοράσει... φρεγάτες από τους Φράγκους και μάλιστα 6.400 τόνων (!), διπλάσιες σε όγκο από αυτές που έχουμε (3.200 τόνοι)! «Δεν χωρά­νε καν στον Ναύσταθμο, αλλά ούτε στο Αιγαίο», λένε οι αεροπόροι που προσπαθούν να κλείσουν «τρύπες» στον αέρα, πετώντας ακόμη... Α-7!

Παιχνίδι για δυνατούς παίκτες

Αποτελεί, άραγε, ειρωνεία της «τύχης» ότι το Καστελόριζο, απ’ όπου ο πρωθυπουργός σε πανελλήνια τηλεοπτική μετάδοση παρέδωσε τη χώρα στα χέρια του ΔΝΤ, αποτελεί σήμερα μια λωρίδα γης επί της οποίας η ελληνική κυ­ριαρχία τοποθετήθηκε στο ράφι; Είναι άραγε τυχαίο ότι σε αυτήν τη λωρίδα γης, όπως ενημερώθηκε η ελληνική κυβέρ­νηση πέρυσι από αρμόδιες ρωσικές υπηρεσί­ες (αποκάλυψη του «Π», 10 Φλεβάρη 2010), υπάρχουν σοβαρότατες ενδείξεις για την ύπαρξη κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου;

Συνδέεται με όλα αυτά το γεγονός ότι κατ’ απαίτηση της Ουάσιγκτον προχωρά ταχύτατα απ’ το περασμένο καλοκαίρι η ελληνοϊσραηλινή συνεργασία - συμμαχία;

Ανεξάρτητα από την απάντηση που μπορεί να δοθεί στις παραπάνω ερωτήσεις, το βέ­βαιο είναι ότι στην περιοχή εξελίσσεται ένα παιχνίδι για μεγάλους παίκτες. Η διανομή των ενεργειακών πόρων της περιοχής της Νοτιοανατολικής Μεσογείου δημιουργεί τρι­βές και ανταγωνισμούς μεταξύ παραδοσια­κών «φίλων», όπως οι ΗΠΑ, η Τουρκία και το Ισραήλ.

Η Ουάσιγκτον διακρίνει τις τουρκικές φιλο­δοξίες για χάραξη μιας αυτόνομης πολιτικής που θα της διασφαλίσει τον ρόλο της τοπικής υπερδύναμης. Το Ισραήλ, πυρηνική δύναμη και άρρηκτα διασυνδεδεμένο με τα αμερικα­νικά συμφέροντα, δεν είναι διατεθειμένο να επιτρέψει την σε βάρος του αύξηση της επιρ­ροής της Άγκυρας.

Και η κυβέρνηση της χρεοκοπημένης Ελλάδας έχει ανέβει στο παλλόμενο σχοινί των τοπι­κών ανταγωνισμών προσπαθώντας να αποφύ­γει τη νομοτελειακή κατάληξη μιας τέτοιας προσπάθειας: την πτώση.

Σε άλλη περίπτωση είναι βέβαιο ότι θα προ­χωρούσε σε ένα απολύτως αναγκαίο βήμα κατοχύρωσης των συμφερόντων της χώρας: στην οριοθέτηση της δικής της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Όμως δεν το κάνει. Κι αυτό μόνο τυχαίο δεν φαίνεται...

πηγή