του Δημήτρη Μηλάκα

Στην προκειμένη περίπτωση, αυτές τις προεκλογικές ημέρες, τα κόμματα που διεκδικούν την εμπιστοσύνη του ελληνικού λαού αναλύουν τους κινδύνους που θα πρέπει να εξαλείψουν προκειμένου να φτάσουν με ασφάλεια στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Και το «Ποντίκι» – ως συνεπής και συστηματικός παρατηρητής του πολιτικού παιχνιδιού – διαπιστώνει ότι, πράγματι, η ρήση του Μενάνδρου διατηρεί την αξία της, ειδικά όσο πλησιάζει η 20ή Σεπτεμβρίου.

Πυρ, γυνή και θάλασσα, λοιπόν, συνοψίζουν τους κινδύνους που θα πρέπει να διαχειριστούν τα κόμματα – ειδικά τα δύο «μεγάλα», που διεκδικούν τη νίκη – προκειμένου να αυξήσουν τις πιθανότητές τους στην κάλπη. Ας προσπαθήσουμε να τους αποκωδικοποιήσουμε.

Τα «πιστόλια»

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Ποντικιού», τις επόμενες μέρες είναι πολύ πιθανό να βγουν τα «μεγάλα μαχαίρια» για χτυπήματα κάτω από τη ζώνη. Σε ένα τέτοιο σκληρό παιχνίδι κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, λέξεις όπως «συμφέροντα», «διαπλοκή», «ύποπτες συμβάσεις» κ.ο.κ. είναι πολύ πιθανό να τις ακούσουμε πολύ έντονα.

Ο προφανής στόχος, στην προκειμένη περίπτωση, θα είναι η υπονόμευση του ηθικού πλεονεκτήματος του ΣΥΡΙΖΑ, προκειμένου να τοποθετηθεί και αυτή η πολιτική δύναμη στο ίδιο ράφι με το παλιό πολιτικό σύστημα, το οποίο μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης έχει συνδέσει με τη διαφθορά. Οι αναμενόμενες, κατά τις πληροφορίες μας, «επιθέσεις» αυτού του είδους δεν είναι απαραίτητο να προέρχονται από τον βασικό αντίπαλο του ΣΥΡΙΖΑ, τη Ν.Δ.

Η «μάχη» σε ένα τέτοιο επίπεδο, πάντως, είναι και μια φυσιολογική εξέλιξη της απουσίας αντιπαράθεσης επί της πολιτικής ουσίας. Τα κόμματα που ψήφισαν το τρίτο μνημόνιο (ΣΥΡΙΖΑ - Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ - Ποτάμι) δυσκολεύονται να διαφοροποιηθούν μεταξύ τους στον προεκλογικό τους λόγο, καθώς ο κοινός πολιτικός τους παρονομαστής είναι τα προβλεπόμενα από το τρίτο μνημόνιο που από κοινού έχουν ψηφίσει.

Αυτό, λοιπόν, που απομένει για αντιπαράθεση έχει να κάνει με υποκειμενικά και ηθικού τύπου κριτήρια. Με άλλα λόγια, με την προσπάθεια απόδειξης του ικανότερου, του πιο καθαρού. Προφανώς, σε ένα τέτοιο επίπεδο, η αντιπαράθεση εύκολα εκτραχύνεται και εξελίσσεται σε πυρ ομαδόν με όλα τα μέσα.

Ακόμη όμως και αν δεν χρησιμοποιηθούν τέτοια μέσα, το θερμόμετρο της πόλωσης θα κινηθεί αρκετά ψηλά, ώστε να μετατρέψει την τελευταία προεκλογική εβδομάδα σε πεδίο μάχης – ανεξαρτήτως του ενδιαφέροντος που ο κόσμος θα δείξει για όλα αυτά...

Η πολύφερνος νύφη

Σύμφωνα με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά κάποιων δημοσκοπήσεων, το μεγαλύτερο κομμάτι των αναποφάσιστων είναι γυναίκες. Κατά άλλες εκτιμήσεις, οι γυναίκες βρίσκονται πιο κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ. Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι νέοι – άνδρες και γυναίκες – ήταν τα τμήματα της ελληνικής κοινωνίας τα οποία στις προηγούμενες εκλογές προσήλθαν μαζικά στον ΣΥΡΙΖΑ εξασφαλίζοντάς του τη νίκη.

Είναι, λοιπόν, αναμενόμενο ότι τα επιτελεία του ΣΥΡΙΖΑ και της Ν.Δ. τις επόμενες μέρες θα ρίξουν την προσοχή τους στην πολύφερνο εκλογική νύφη, τη νεολαία της χώρας, η οποία δύσκολα μπορεί να δει προοπτική εξόδου από τον βάλτο της ανεργίας και σοβαρό μέρος της – δυστυχώς το πιο καταρτισμένο – εγκαταλείπει τη βασανισμένη Ελλάδα για να βρει μέλλον και προοπτική.

Στην Κουμουνδούρου θεωρούν ότι η «καθαρή» παρουσία του Αλέξη Τσίπρα θα παίξει καταλυτικό ρόλο στην ανανέωση της εμπιστοσύνης αυτών των ομάδων προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Από την άλλη πλευρά, στη μάχη για τη διεκδίκηση της ψήφου αυτών των κοινωνικών ομάδων, η γενικότερη πολιτική συμφωνία στη βάση του μνημονίου ομογενοποιεί τα κόμματα εξουσίας υπονομεύοντας τη δύναμή τους να απευθυνθούν με διαφορετική πρόταση προς τους νέους και τις γυναίκες και κυρίως να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά τους.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι δημοσκόποι θεωρούν ότι αυτήν τη μάχη τελικά θα την κερδίσει ο Τσίπρας, ο οποίος εξακολουθεί να ασκεί μια προσωπική γοητεία, ως νέος, συμπαθής και άφθαρτος σε σύγκριση με τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη.

Γενικότερα, από τη δεξαμενή των αναποφάσιστων, η οποία εξακολουθεί να παραμένει γεμάτη, τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων δείχνουν ότι τελικά ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αντλήσει σοβαρότερα κέρδη, καθώς η μεγάλη μάζα αυτής της ομάδας τον ψήφισε στις εκλογές του περασμένου Γενάρη.

Μια θάλασσα βαθιά...

Η ουσιαστική παράμετρος που πιθανότατα θα καθορίσει τελικά το εκλογικό αποτέλεσμα είναι η προσέλευση των ψηφοφόρων στην κάλπη ή, αντίθετα, το αν θα προτιμήσουν μια τελευταία βουτιά στη θάλασσα.

Τα εξαιρετικά υψηλά ποσοστά αναποφάσιστων και το γενικότερο κλίμα απογοήτευσης που έχει προκαλέσει η αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ να τερματίσει τα μνημόνια και τις πολιτικές λιτότητες οδηγούν στη βάσιμη εκτίμηση ότι ο δείκτης απαισιοδοξίας της κοινωνίας θα δημιουργήσει μεγάλο – μεγαλύτερο απ’ όσο συνήθως – ποσοστό αποχής. Με άλλα λόγια, αυτή η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στη διαπραγμάτευση δημιουργεί εν τέλει την αίσθηση ότι οι εκλογές δεν σημαίνουν και πολλά πράγματα, καθώς τελικά η πολιτική που θα ακολουθηθεί απ’ την όποια κυβέρνηση προκύψει είναι σκληρή και δεδομένη.

Η εκλογική ζημιά από ενδεχόμενη ευρεία αποχή χρεώνεται κατά κύριο λόγο στον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς αυτό είναι το κόμμα που μπορεί να έδωσε μάχη με τους δανειστές, αλλά τελικά την έχασε.

Κάτι που επίσης αξίζει να επισημανθεί, σχετικά με την απογοήτευση και την αυξημένη τάση αποχής που αυτή προκαλεί, είναι τα σενάρια της συγκυβέρνησης μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ., τα οποία καλλιεργούν παράγοντες εκτός και εντός Ελλάδας. Είναι προφανές ότι η ιδέα ενός «μεγάλου συνασπισμού» πολλαπλασιάζει την αίσθηση του αδιεξόδου και την απαισιοδοξία των ήδη απογοητευμένων ψηφοφόρων, των οποίων οι προσδοκίες για μια άλλη πολιτική διαψεύστηκαν.

πηγή