γράφει ο Σταύρος Χριστακόπουλος

Τι σημαίνει αυτό; Ότι η τελευταία πρόταση των δανειστών δεν βρίσκεται στο τραπέζι με τον τρόπο που τη γνωρίζαμε, αφού, ύστερα από τις βαριές επιπτώσεις που θα έχει στην οικονομία το αναγκαστικό κλείσιμο των τραπεζών με έλεγχο της ρευστότητας, ο λογαριασμός των μέτρων που θα απαιτηθούν ανεβαίνει αλματωδώς μέρα με τη μέρα και ανέρχεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ανά εβδομάδα.

Από τα κρατικά έσοδα έως το πάγωμα της οικονομίας, της κατανάλωσης, του ανεφοδιασμού του εμπορίου και των συναλλαγών σε ευρύτατο φάσμα, η αίσθηση πνιγμού είναι η ισχυρότερη από τότε που σταδιακά άρχισε ο πιστωτικός στραγγαλισμός.

Ως συνέπεια αυτών, το προγραμματισμένο για την Κυριακή δημοψήφισμα επί της πρότασης των δανειστών, το οποίο έχει οργανώσει η κυβέρνηση, εφ’ όσον δεν αλλάξουν δραματικά τα μέχρι σήμερα δεδομένα, θα διεξαχθεί υπό το αφόρητο βάρος του οικονομικού στραγγαλισμού της χώρας. Σε όλη τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης ήταν πολλές οι πληροφορίες – από ανεξάρτητες πηγές – ότι η κύρια επιδίωξη του μπλοκ των δανειστών ήταν η εξώθησή της στο ακρότατο όριο, στο σημείο δηλαδή στο οποίο η κυβέρνηση Τσίπρα θα αναγκαζόταν – υπό τον φόβο της ασφυξίας και της κατάρρευσης – να αποδεχθεί χωρίς εκπτώσεις τις απαιτήσεις των δανειστών.

Εκβιασμός και πανικός

Όσο η πιστωτική θηλιά έσφιγγε, όσο η κυβέρνηση αναγκαζόταν να «σκουπίζει» τη ρευστότητα του κράτους και των συνδεδεμένων φορέων και οργανισμών για να εξυπηρετεί τις δανειακές υποχρεώσεις της χώρας, τόσο έβλεπε ότι οι διαρκείς υποχωρήσεις της προκειμένου να βρεθεί συμφωνία πετάγονταν στα σκουπίδια ως «μη επαρκείς».

Το ευρωπαϊκό ιερατείο, σε αγαστή σύμπνοια με το ΔΝΤ, ήταν αποφασισμένο ότι δεν θα υποχωρήσει ούτε από τη δική του αποτίμηση για τα δημοσιονομικά και το ασφαλιστικό ούτε από τα μέσα και τους τρόπους με τους οποίους θα καλυφθούν τα κενά. Ως εκ τούτου θεωρούσε βέβαιο ότι ο πιστωτικός στραγγαλισμός θα επέφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Η ελληνική κυβέρνηση, από την πλευρά της, βλέποντας τις υποχωρήσεις της να πηγαίνουν στον βρόντο, άρχισε από τα τέλη Απριλίου – διά του ιδίου του πρωθυπουργού – να βάζει στο τραπέζι το ενδεχόμενο προσφυγής σε δημοψήφισμα, ένα ενδεχόμενο το οποίο επανερχόταν και αποσυρόταν ανάλογα με τον δείκτη «αισιοδοξίας» για την επίτευξη συμφωνίας. Εν τω μεταξύ οι ελληνικές τράπεζες έχαναν συνεχώς καταθέσεις με επιταχυνόμενο ρυθμό, με αποτέλεσμα και η θέση της κυβέρνησης να αδυνατίζει.

Το τελευταίο, ειδικότερα, διάστημα οι συνεχείς δημόσιες «προαναγγελίες» στελεχών της αντιπολίτευσης και αρκετών ΜΜΕ για κλείσιμο τραπεζών και απώλεια καταθέσεων μετέτρεψαν την ανησυχία των καταθετών σε πανικό. Συνολικά 50 δισ. ευρώ – λίγο κάτω από το ένα τρίτο του ετήσιου εθνικού προϊόντος – έφυγαν από τις τράπεζες και οδηγήθηκαν σε κρυψώνες. Ο εκβιασμός των δανειστών, η ολιγωρία της κυβέρνησης, η υποκίνηση της αντιπολίτευσης και ο πανικός των καταθετών δημιούργησαν το τέλειο αδιέξοδο.

Το δημοψήφισμα

Η προκήρυξη του δημοψηφίσματος βρήκε τη χώρα σε δεινή θέση και αξιοποιήθηκε στο έπακρο από τους δανειστές. Εξ αρχής ένας από τους πολιτικούς στόχους τους ήταν να ακυρώσουν το κυβερνητικό επιχείρημα περί «νωπής λαϊκής εντολής» και ευρωπαϊκού δημοκρατικού κεκτημένου, αλλά και να εξασθενίσουν στον μέγιστο βαθμό τη λαϊκή στήριξη που εξακολουθούσε να έχει η κυβέρνηση σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις.

Με την προκήρυξη του δημοψηφίσματος αποφάσισαν ότι η διαμάχη της κυβέρνησης με τους δανειστές της χώρας έπρεπε να μετατραπεί σε διαμάχη της κυβέρνησης με την κοινωνία, ώστε η λαϊκή στήριξη να ακυρωθεί και να εξανεμιστεί. Είχε έρθει η ώρα να οδηγηθούν οι τράπεζες στα πρόθυρα της κατάρρευσης με τη διακοπή της στήριξής τους από την ΕΚΤ.

Τα υπόλοιπα είναι γνωστά. Ύστερα πήρε σειρά η αντιστροφή του πολιτικού περιεχομένου του δημοψηφίσματος ή η ακύρωσή του. Η αρχαιότερη και εμπειρότερη διπλωματία του πλανήτη, με πανίσχυρο όπλο την οικονομική εξάρτηση της χώρας από ξένα δάνεια, δεν είχε μεγάλη δυσκολία να μεταπλάσει ένα δημοκρατικό δικαίωμα σε αδυσώπητο δίλημμα με τη διατύπωση «ευρώ ή καταστροφή», ως συγκάλυψη του πραγματικού διλήμματος: «υποταγή άνευ όρων ή χρεοκοπία».

Kυβέρνηση και δανειστές έχουν μεγάλη ευθύνη...

Τώρα τα πάντα κρίνονται την ερχόμενη Δευτέρα, αν κάτι δεν αλλάξει δραματικά.

- Με την κατάρρευση της χώρας προ των πυλών ως πανίσχυρο όπλο στα χέρια των δανειστών.

- Με τα διαπραγματευτικά περιθώρια της ελληνικής κυβέρνησης δραστικά περιορισμένα ακόμη και με ένα δημοψηφισματικό «όχι» στα χέρια.

- Με το αρχικό σοκ στις διεθνείς αγορές να έχει απορροφηθεί.

- Με χώρες στις οποίες διαχρονικά επενδύουμε ποικιλοτρόπως για στήριξη (ΗΠΑ, Ρωσία) να απέχουν διακριτικά δίνοντας μόνο συμβουλές και κρατώντας ίσες αποστάσεις.

- Με τον κόσμο στις ουρές να αναζητεί απεγνωσμένα χαρτζιλίκια για να βγάλει τη μέρα και να αισθάνεται στο πετσί του την αναξιοπρέπεια.

-  Με τους Ευρωπαίους στο σύνολό τους να έχουν επιβάλει τη δική τους ανάγνωση του δημοψηφισματικού διλήμματος.

-  Με την κατάσταση στην κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ να μην αποπνέει εικόνα αρραγούς ενότητας και να προοιωνίζεται ενδεχόμενα εσωτερικής ρήξης.

-  Με την αντιπολίτευση να οργανώνει πολυπληθείς αντικυβερνητικές συγκεντρώσεις υπό το κάλυμμα του συνθήματος «Μένουμε Ευρώπη», επικεφαλής του οποίου έχει τεθεί ο ίδιος ο... Γιούνκερ.

-  Με τον πρωθυπουργό να δηλώνει ότι θα σεβαστεί ένα «Ναι» στο δημοψήφισμα, αλλά να αφήνει σοβαρές αμφιβολίες για το αν θα εφαρμόσει ο ίδιος μια βαριά συμφωνία με τους δανειστές.

Με όλα αυτά ως δεδομένα η χώρα βρίσκεται εν μέσω μιας τέλειας καταιγίδας, την οποία κανείς δεν είχε φανταστεί λίγες ώρες πριν αναγγελθεί το δημοψήφισμα. Το μόνο ζητούμενο για τον ελληνικό λαό είναι η χώρα να παραμείνει όρθια πάσει θυσία. Κυβέρνηση και δανειστές οφείλουν να υπηρετήσουν αυτόν ακριβώς τον στόχο και κανέναν άλλο.

Οτιδήποτε άλλο θα συνιστά έγκλημα...

πηγή