Ίσως λοιπόν να είναι δυνατόν τόσοι άνθρωποι να χωρέσουν σε ένα δωμάτιο, 9.929.065 άτομα (εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι 2009). Φανταστείτε, δηλαδή, όλοι αυτοί να ήταν οι ένορκοι σε μια υπόθεση φόνου και να έπρεπε να καταλήξουν ομόφωνα σε ένα συμπέρασμα για τον κατηγορούμενο, αθώος ή ένοχος.
Είναι ακριβώς όπως συνέβη στην ταινία «12 θυμωμένοι άνδρες» (12 Angry Men, 1957), όπου 11 ένορκοι είναι πεπεισμένοι ότι ένα 18χρονο παλικαράκι είναι ο δολοφόνος του πατέρα του. Μα σηκώνεται και ένα δειλό χέρι, του πρωταγωνιστή Χένρυ Φόντα, και λέει “not guilty”. Και τον κράζουν: “Όλα είναι εναντίον του μικρού, εσύ δηλαδή είσαι ο έξυπνος που θα πεις το αντίθετο; Άντε να ψηφίσουμε όλοι ΕΝΟΧΟΣ, γιατί έχουμε και τις δουλειές μας”. Ο έρμος Φόντα απαντά: “Δεν σας εναντιώνομαι, δεν πιστεύω εξαρχής ότι είναι αθώος αλλά πώς είναι δυνατόν να στείλουμε τόσο βιαστικά στην ηλεκτρική καρέκλα έναν έφηβο χωρίς να το σκεφτούμε και να το συζητήσουμε λίγο;”
Ο Φόντα μόνος του, αρχιτέκτονας στο επάγγελμα, έπρεπε να πείσει έναν συγκαταβατικό προπονητή ποδοσφαίρου, έναν ταπεινό τραπεζικό υπάλληλο, ένα συντηρητικό πλην θερμοκέφαλο οικογενειάρχη επιχειρηματία, έναν ορθολογικό χρηματιστή, ένα λαϊκό, έναν ηθικό ελαιοχρωματιστή, ένα ρηχό πωλητή, ένα σοφό γέρο, ένα φωνακλά γκαραζιέρη, ένα μετανάστη ωρολογοποιό και έναν αναποφάσιστο διαφημιστή ότι το παιδί δεν ήταν αναγκαστικά ένοχο. Στο τέλος της ημέρας, έπειτα από εξοντωτικές συζητήσεις, τσακωμούς, ξεβρακώματα χαρακτήρων, απογοητεύσεων, κλάματα και ειρωνείες, η ετυμηγορία ήταν 12 ψήφοι “not guilty”. Φανταστείτε ότι ήταν ένα μίνι δημοψήφισμα.
Βέβαια οι εκλογές δεν δημοψηφισματικές, ναι ή όχι, με άλλα λόγια δεν έχουν αυτό που λέμε την εκ των προτέρων διαγνωσιμότητα της ψήφου. Το πρόσωπο που ψηφίζεις δεν ξέρεις τι φρούτο θα βγει. Εάν η δημοκρατία ισούται με την κατά κεφαλήν καλλιέργεια των ψηφοφόρων πρέπει τότε οι ψυχώσεις, οι προκαταλήψεις, η βιασύνη να «πάμε στις δουλειές μας», οι συναισθηματισμοί, οι κάβλες και οι ομαδοποιήσεις όλων αυτών των 9,929,065 «ενόρκων»-ψηφοφόρων να απομονωθούν και να σκεφτούν τις επερχόμενες εκλογές σαν κάτι που έχει σοβαρή επίπτωση. Κράζουν διχαστικά ότι πρόκειται για τις κρισιμότερες εκλογές μετά τη Χούντα. Όπως μου έλεγε και ο φίλος Θάνος Καμπύλης: πείτε μου πότε υπήρξαν μη κρίσιμες εκλογές; Μήπως δηλαδή η υποβάθμιση των προηγούμενων εκλογών κατάντησαν αυτές της 6ης Μαΐου τις κρισιμότερες;
Μέχρι σήμερα οι Έλληνες ψήφιζαν είτε ψυχολογικά, ταυτιζόμενοι με το κόμμα, είτε εργαλειακά-πελατειακά. Γι’ αυτό και ψήφιζαν, όπως και οι 11 ένορκοι της ταινίας, χωρίς να σκεφτούν. Το να ψηφίσεις το Σαμαρά, επειδή είχε βιτρίνα σε ομιλία του τον Κατσαρό, τον Σμαραγδή, τον Μητσιά και τον Ρέμο, το να στηρίξεις τον Βενιζέλο, επειδή χρησιμοποιεί δυνατό συντακτικό και λεξιλόγιο ή να το ρίξεις δαγκωτό σε ΣΥΡΙΖΕΟΥΣ και ΚουΚουέδες επειδή είναι μορφόπαιδο ο Τσίπρας ή ο «παππούς σου ήταν αντάρτης το 47’» είναι ακριβώς προσομοίωση εκείνου του δωματίου της ταινίας.
Δεν έχουμε δικαίωμα να στείλουμε στην ηλεκτρική καρέκλα τους εαυτούς μας ψηφίζοντας έτσι. Ακόμα και αν η ηλεκτρική καρέκλα είναι επιλογή, ε, ας είναι τουλάχιστον συνειδητή. Η ορθολογική ψήφος είναι το ζητούμενο και όχι η συναισθηματική..
Υ.Γ : Στον τίτλο γράφω άνδρες και όχι ψηφοφόροι για να αποφύγουμε να ψηφίσουμε με τα γυναικεία κριτήρια επιλογής γκόμενου: Τον θέλουν ευγενικό, να τις καταλαβαίνει, να τις σέβεται, να «κάνει» καλό κρεβάτι, να έχει συναισθηματική νοημοσύνη αλλά στο τέλος… τα φτιάχνουν με ένα μαλάκα.. οι ευχετήριες γενικότητες είναι το άλλοθι της τελικής απελπισίας.
πηγή
