Μεταλλεία και στο Κιλκίς

Η ιστορία άρχισε στις 13 Ιουλίου 2011, όταν το υπουργείο Περιβάλλο­ντος (ΥΠΕΚΑ) έστειλε επιστολή στην περιφερειακή ενότητα Κιλκίς, ζητώ­ντας της να εκφράσει την άποψή της για την εκχώρηση δύο περιοχών του νομού για τη δημιουργία μεταλλείων: η πρώτη στα Κρούσσια (έκτασης περί­που 91.000 στρεμμάτων) και η δεύτε­ρη στο Πάικο (έκτασης περίπου 84.000 στρεμμάτων). Στα 91.000 στρέμματα στα Κρούσσια (κύριο λόγο καλλιεργή­σιμες εκτάσεις) υπάρχουν δώδεκα κα­τοικημένα χωριά.

Αρχικά το υπουργείο, τον Οκτώβριο του 2011, θέλοντας να δημιουργήσει μία ψευδαίσθηση διαφανούς διαδικα­σίας, δημοσίευσε στο Διαδίκτυο (μόνο εκεί) ένα κείμενο με βάση το οποίο θα γινόταν ανοικτή διαβούλευση με τους κατοίκους και τους φορείς του Κιλ­κίς για το θέμα των μεταλλείων, χωρίς προηγούμενη ενημέρωση (ούτε καν των δύο δήμων του νομού).

Εκτός όμως από την πλήρη άγνοια επί του θέματος που είχαν οι κάτοικοι της περιοχής, είναι αξιοσημείωτο πως το ΥΠΕΚΑ επέλεξε τη διαδικτυακή δια­βούλευση, όταν η πλειονότητα των κα­τοίκων των δώδεκα χωριών εντός της σχεδιαζόμενης μεταλλευτικής περιο­χής είναι μεγάλης ηλικίας, με μηδενι­κές γνώσεις χρήσης υπολογιστή.

Η «διαβούλευση» διήρκεσε περί­που 30 ημέρες και ολοκληρώθηκε με λιγότερες από 20 εκφρασμένες γνώ­μες. Πολλές από αυτές από ανθρώπους εκτός περιοχής και γεωλόγους που εμπλέκονταν με την υπόθεση των με­ταλλείων.

Το «ξύπνημα»

Στις 4 Ιανουαρίου 2012 το ΥΠΕΚΑ ανακοινώνει τη διενέργεια διεθνούς πλειοδοτικού διαγωνισμού για την εκ­μίσθωση του δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης του δημόσιου με­ταλλευτικού χώρου της περιοχής των Κρουσσίων για την εγκατάσταση με­ταλλείων χαλκού - χρυσού. Η περιοχή περιλαμβάνει και τη λεκάνη απορροής του Γαλλικού Ποταμού, από την οποία υδρεύονται η πόλη του Κιλκίς, πολλά χωριά και ένα μέρος του Δήμου Δέλτα Θεσσαλονίκης.

Όταν ανακοινώθηκε ο διαγωνισμός, δημιουργήθηκε μια ομάδα που ενημε­ρώνει τους πολίτες για τις επιπτώσεις από τη δημιουργία μεταλλείων χρυσού και γρήγορα σχηματίζεται μια ευρεία κίνηση αντίθεσης σ’ αυτά. Συνολικά συγκεντρώνονται περισσότερες από 5.000 υπογραφές και 58 τοπικοί φο­ρείς εκφράζουν ανοιχτά και δημόσια την αντίθεσή τους.

Υπό την πίεση της τοπικής κοινωνί­ας, στις 6 Φεβρουαρίου 2012, ύστερα από επανειλημμένες κλήσεις από τους εκλεγμένους φορείς, κλιμάκιο του ΥΠΕΚΑ πάει στο Κιλκίς για να ενημε­ρώσει και να πείσει τους πολίτες για τα «πλεονεκτήματα» της εγκατάστασης των μεταλλείων χαλκού - χρυσού στην περιοχή, μεταξύ των οποίων και η με­τακίνηση των κατοίκων σε «νεόδμητες κατοικίες»!

Το κοινό όμως έχει ήδη δει τα δεδο­μένα και έχει συλλέξει πληροφορίες για την «ανάπτυξη των χρυσωρυχείων» από άλλες περιοχές του κόσμου (περι­οχή Ki στον Καναδά, στη γη των Saami στη Σουηδία, στην Αργεντινή, στην Τουρκία, στη Βουλγαρία και αλλού). Πα­ρά τις έντονες διαφωνίες που εκφρά­στηκαν στην ημερίδα, το υπουργείο δι­αβεβαιώνει πως, αν η τοπική κοινωνία (μέσω των εκλεγμένων αντιπροσώπων της) είναι αντίθετη στην εγκατάσταση των μεταλλείων, τότε η διαδικασία θα σταματήσει και ο διαγωνισμός θα ακυρωθεί.

Ανύπαρκτος διάλογος

Στις 16 Φεβρουαρίου 2012 το ΥΠΕΚΑ καλεί τους τοπικούς εκπροσώπους σε συνεδρίαση της Μόνιμης Επιτροπής Πα­ραγωγής και Εμπορίου στη Βουλή για να συζητηθούν όλες οι απόψεις. Όταν όμως γίνεται ξεκάθαρο πως το δημοτι­κό συμβούλιο (με ομόφωνη απόφασή του) και η τοπική κοινωνία είναι εναντί­ον της εγκατάστασης των μεταλλείων, ο τότε υφυπουργός ΠΕΚΑ Γ. Μανιάτης κατηγορεί τους πάντες πως πάσχουν από... «φοβικά σύνδρομα».

Όταν ερωτάται για την πλήρη απου­σία ενημέρωσης και διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία, επικαλείται την απουσία προσωπικού και χρημάτων. Η υπόσχεσή του πως η ενημέρωση θα συνεχιστεί (σε επιτροπές της Βουλής, όπου... κανένας τοπικός φορέας ή κά­τοικος δεν μπορεί να συμμετέχει) έμει­νε κενή και η διεξαγωγή του διαγωνι­σμού συνεχίστηκε κανονικά, ώσπου στις 14 Μαρτίου λαμβάνονται προσφορές από τις ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ και ΕΛΜΙΝ Α.Ε. (για το χρυσωρυχείο του 1,5 δισ. - εν δυνάμει 7 δισ.). Όμως προκύπτουν οι εκλογές, οπότε δεν ανακηρύσσεται ανάδοχος έως τις 14 Μαΐου, όπως προ­έβλεπε η προκήρυξη.

Ουράνιο στην περιοχή!

Με τη νέα κυβέρνηση οι φορείς του Κιλκίς επί έναν μήνα επιχειρούν να συ­ναντήσουν την ηγεσία του ΥΠΕΚΑ για να υποβάλουν υπόμνημα με τις θέσεις και τις υπογραφές 70 το­πικών φορέων και επιστολή των τριών βουλευτών του νομού. Γίνονται δεκτοί στις 23 Ιουλίου από τον υφυπουργό ΠΕΚΑ Ασημάκη Παπαγεωργίου.

Εκεί οι εκπρόσωποι μεταφέρουν την πλήρη αντίθεση των κατοίκων του νομού στα σχέδια του υπουργείου για δημιουργία μεταλλείων στην περιοχή Κρουσσίων και τονίζουν τα βασικά ση­μεία προβληματισμού: περιβαλλοντική καταστροφή, λειψυδρία και ερημοποίηση, ακύρωση της υπάρχουσας παρα­γωγικής υποδομής, καθολική αντίδρα­ση της τοπικής κοινωνίας.

Ξεκαθαρίζουν πως οι φήμες που ακούγονταν περί ύπαρξης ουρανίου από τους χωρικούς έχουν διασταυρω­θεί και τεκμηριωθεί με μελέτες και έρευνες της παγκόσμιας βιβλιογραφί­ας. Ο Παπαγεωργίου δεσμεύεται να απαντήσει μετά την εξέταση του φα­κέλου που παρέλαβε από τους φορείς εντός των επόμενων ημερών.

Η... απάντηση έρχεται μέσω του δι­κτυακού τόπου της «Διαύγειας» στις 2 Αυγούστου: στις 31 Ιουλίου υπογρά­φτηκε ομόφωνα από την αρμόδια επι­τροπή του ΥΠΕΚΑ η κατακύρωση του διαγωνισμού στην ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ. Χωρίς, έως σήμερα, καμία επίσημη ενημέ­ρωση από το ΥΠΕΚΑ προς τους φορείς ούτε σε άλλη αρμόδια αρχή του Κιλκίς, απλώς στις 9 Αυγούστου εθεάθη στην πόλη αγροτικό Ι.Χ. με τα διακριτικά της ΑΚΤΩΡ! Έτσι πλέον υπάρχουν κάμπο­σα ερωτήματα που ζητούν επειγόντως απάντηση:

♦ Γιατί η ύπαρξη ουρανίου αποσιωπά­ται; Τι πάει να γίνει εκεί;

♦ Από πόσα τοξικά εξόρυξης θα προ­στατεύσει άραγε τους κατοίκους η Με­λέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της εταιρείας;

♦ Γνωρίζουν αυτοί που τους αγνοούν πως η έκθεση του ανθρώπου σε ουρά­νιο (σε συνδυασμό με την έκθεση και σε άλλα τοξικά από την εξόρυξη του χρυσού) προκαλεί σε εργάτες μεταλ­λείου, μεταλλωρύχους και στον τοπικό πληθυσμό, γενετικές δυσπλασίες, ψυ­χικές διαταραχές και 10 διαφορετικές μορφές καρκίνου;

Γνωρίζει σίγουρα η ηγεσία του ΥΠΕΚΑ (διότι στις 23 Ιουλίου ειπώθηκε από τους φορείς) ότι, σύμφωνα με το άρ­θρο 143 του Μεταλλευτικού Κώδικα (Νόμος 210/1973), επιτρέπεται η εξό­ρυξη και εκμετάλλευση ουρανίου και άλλων στρατηγικής φύσεως υλικών να γίνεται μόνο από το Δημόσιο και όχι από ιδιώτη. Η πολιτεία όμως σιγεί, «αγνοεί», αποφασίζει, διατάσσει και... υπογράφει...

πηγή