του Σεραφείμ Φυντανίδη - 01 02 2011

Ήταν μια βραδιά μαγική. Ο Σταύρος Ξαρχάκος με την ορχήστρα του...

...και δύο νέους τραγουδιστές στο Gazarte μας πήγε 40 χρόνια πίσω, με τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, του Μίκη Θεοδωράκη και του ίδιου. Τραγούδια και μουσικές ανεπανάληπτες, από τη δεκαετία του ’60, όταν θριάμβευαν όχι μόνο αυτοί οι δημιουργοί, αλλά και το νέο κύμα, ο Σαββόπουλος, ο Πλέσσας, ο Μαρκόπουλος, ο Μούτσης, ο Λεοντής, ο Μαμαγκάκης και τόσοι άλλοι.

Μη νομίζετε ότι τα γράφω αυτά γιατί είμαι προσκολλημένος στο παρελθόν. Τα γράφω γιατί στενοχωριέμαι για το παρόν. Ένα παρόν κάθε άλλο παρά όμορφο και αισιόδοξο. Δεν είναι μόνο η οικονομική κρίση που μας ταλανίζει, αλλά και η ποιοτική. Η Ελλάδα έχει γεμίσει από σκυλομάγαζα και καφετέριες. Οι Έλληνες δεν τραγουδούν πια. Μόνο βρίζουν, δέρνουν, καταστρέφουν.

Στο θέατρο δεν γίνονται μεγάλες παραστάσεις, με Παξινού, Μινωτή, Λαμπέτη, Χορν, Συνοδινού, Λογοθετίδη και τόσους άλλους. Στο τραγούδι, εκτός από κάποιες εξαιρέσεις, κυριαρχούν τα καψουρο-σκυλοτράγουδα και κάποιες μιμήσεις των ξενόφερτων χιπ-χοπ, ραπ και δεν ξέρω τι άλλο. Γεμίσαμε κουτσομπολίστικα έντυπα. Τα ριάλιτι στις τηλεοράσεις αποχαυνώνουν το μεγάλο κοινό. Στα γήπεδα η Ελλάδα αναστενάζει…

Υπάρχουν βέβαια και οι εξαιρέσεις. Στο τραγούδι, στον κινηματογράφο, στο θέατρο, στο βιβλίο. Αλλά δεν αποτελούν ρεύμα. Σαν εκείνο το ρεύμα της δεκαετίας του ’60, που όμως πέρασε και θαρρείς ότι δεν άφησε τίποτα πίσω του…

Σήμερα όλοι μιλάνε μόνο για λεφτά. Ζήσαμε μιαν εικονική οικονομική ευμάρεια επί 30 χρόνια, με επιδοτήσεις και δάνεια επί δανείων. Από Ψωροκώσταινα η Ελλάδα έγινε δήθεν Πλουτοκώσταινα και ξεχάσαμε όλη μας την πνευματική κληρονομιά. Από την αρχαία Ελλάδα και το Βυζάντιο, μέχρι την εποχή του Καζαντζάκη, του Ελύτη, του Σεφέρη, του Ρίτσου, του Χατζιδάκι, του Θεοδωράκη, του Κακογιάννη, του Κουν, του Γκάτσου, του Τσαρούχη, της Μελίνας…

Καλά κάνει και μας τα θυμίζει όλα αυτά ο Ξαρχάκος. Ίσως και οι νέοι μας πάρουν μηνύματα από το πρόσφατο παρελθόν, για να δημιουργήσουν ένα διαφορετικό μέλλον.

Πάντα ρωτώντας για την ποιότητα, καταπώς έλεγε ο μέγας Καβάφης…

Ομολογώ ότι δεν περίμενα τόσες, και στην πλειονότητά τους θετικές, αντιδράσεις στο προηγούμενο σημείωμά μου για την ελληνική γλώσσα. «Εδώ ο κόσμος χάνεται κι εσύ μας μιλάς για τη γλώσσα;» θα περίμενα να μου πουν όλοι.

Ναι, επειδή ο κόσμος χάνεται, από κάπου πρέπει να πιαστούμε. Και αυτό το «κάπου» βρίσκεται στην πανάρχαια παράδοσή μας. Στην ιστορία μας, στον πολιτισμό μας, στη γλώσσα μας. Και αν πιαστούμε γερά από αυτά, πιο εύκολα θα ξεπεράσουμε άλλα εμπόδια, καθώς θα συνηθίσουμε να συμπεριφερόμαστε σωστά στον ιδιωτικό, αλλά κυρίως στον δημόσιο βίο μας.

Πολύ σωστά έχει παρατηρήσει ένας από τους σχολιαστές του προηγούμενου σημειώματός μου ότι τελικά φταίμε όλοι για τη σημερινή κατάντια μας. Πρώτα πρώτα οι πολιτικοί μας, αλλά και εμείς οι πολίτες.

Τίποτα δεν γίνεται χωρίς τη συμμετοχή ή την ανοχή όλων μας. Εμείς τους ψηφίζουμε, εμείς τους κάνουμε πρωθυπουργούς, υπουργούς, νομάρχες, δημάρχους, εμείς τους ζητάμε να παρανομήσουν για χάρη μας, όταν δεν το κάνουν για λογαριασμό τους.

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κ. Θ. Πάγκαλος είπε πρόσφατα: «Όλοι μαζί τα τρώγαμε». Σωστά, αλλά όταν ένα κορυφαίο στέλεχος της κυβέρνησης ομολογεί ότι και εκείνος τα έτρωγε, έπρεπε την ίδια στιγμή να έχει παραιτηθεί. Κι όμως, αυτή η ομολογία του πέρασε σχεδόν απαρατήρητη, κάτι σαν ανέκδοτο.

Τώρα, σε ό,τι έχει σχέση με την κακοποίηση της ελληνικής γλώσσας, θα συμφωνήσω ότι φταίνε και οι δημοσιογράφοι. Αλλά – το τόνιζα και στο σημείωμά μου – κυρίως όσοι εκφράζονται μέσα από την τηλεόραση, το ραδιόφωνο και τα κουτσομπολίστικα έντυπα. Στις πολιτικές εφημερίδες δεν θα δείτε τέτοιους σολοικισμούς και ασυνταξίες. Ίσως γιατί υπάρχει και ο διορθωτής, που συνήθως είναι φιλόλογος.

Αλλά κοιτάξτε τι γίνεται και στους δρόμους. Το ανθοπωλείο έχει γίνει flower shop, το κρεοπωλείο meat market, το βιβλιοπωλείο book shop και πάει λέγοντας. Ακόμα και το ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα της κάποτε Α’ Εθνικής έχει γίνει αγγλόφωνο: Super League. Δηλώνουμε Ελληναράδες, αλλά ρουφάμε αμάσητο ό,τι έρχεται από το εξωτερικό. Οι ραδιοτηλεοπτικοί αστέρες κάνουν break, είναι πολύ cool ή είναι στα high τους.

Γι’ αυτό, όσο και αν διαφωνούν κάποιοι, εγώ θα επιμένω μαζί με τη Γαλλίδα ελληνίστρια Ζακλίν ντε Ρομιγί ότι η σωστή διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, με βάση την αρχαία ελληνική, είναι απόλυτα αναγκαία. Αν θέλουμε να συνεχίσουμε να λεγόμαστε Έλληνες, να σκεπτόμαστε σωστά και να ενεργούμε δημιουργικά.

************************************