 Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι η εβδομάδα πριν το Πάσχα (από την Κυριακή των Βαΐων το βράδυ μέχρι το Μ. Σάββατο) και ονομάζεται «Μεγάλη» γιατί τα επιτελούμενα & βιούμενα κατα τις Ιερές Ακολουθίες στους Ιερούς Ναούς είναι κοσμοσωτήρια.
σ. admin NovaFM: Αλιεύσαμε αυτή την ανάρτηση από φίλιο ιστότοπο & την επαναδημοσιεύουμε συμπληρώνοντας & επαναδιατυπώνοντας κάποια σημεία.
Πρόκειται για ένα σημείωμα με πολύ απλά λόγια.
************************
Πώς βιώνεται ο λειτουργικός χρόνος τη Μεγάλη εβδομάδα;
Η Εκκλησία, από την μεγάλη της φιλανθρωπία, για να μπορέσουν όσο είναι δυνατόν περισσότεροι πιστοί να συμμετέχουν στις Ακολουθίες, επέτρεψε από την αρχή της Μ. Εβδομάδας, να ψάλλεται ο Όρθρος της επόμενης ημέρας.
(π.χ. την Κυριακή των Βαϊων το βράδυ ψάλλεται ο Όρθρος της Μεγάλης Δευτέρας).
Τι τελείται τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας;
Οι τέσσερις πρώτες ημέρες μας προετοιμάζουν πνευματικά για το θείο δράμα και οι τελούμενες Ακολουθίες ονομάζονται «Ακολουθίες του Νυμφίου».
Μεγάλη Δευτέρα (Κυριακή Βαϊων βράδυ):
Την Μεγάλη Δευτέρα κυριαρχούν δύο γεγονότα:
α) Η ζωή του Ιωσήφ του 11ου γιού του Πατριάρχη Ιακώβ, του ονομαζόμενου Παγκάλου, δηλαδή του ωραίου στο σώμα και τη ψυχή. Ο Ιωσήφ προεικονίζει με την περιπέτειά του (που πουλήθηκε σκλάβος στην Αίγυπτο) τον ίδιο τον Χριστό και το πάθος Του.
β) Το περιστατικό της άκαρπης συκιάς που ξέρανε ο Χριστός (Ματθ. 21, 18-22):
Συμβολίζει την Συναγωγή των Εβραίων και γενικά την ζωή του Ισραηλιτικού λαού που ήταν άκαρποι από καλά έργα.
Μεγάλη Τρίτη (Μεγάλη Δευτέρα βράδυ):
Την Μεγάλη Τρίτη θυμόμαστε και ζούμε δύο παραβολές:
α) Των δέκα παρθένων (Ματθ. 25,1-13) που μας διδάσκει να είμαστε έτοιμοι και γεμάτοι από πίστη και φιλανθρωπία.
β) Των Ταλάντων (Ματθ. 25,14-30), που μας διδάσκει να είμαστε εργατικοί και πρέπει να καλλιεργούμε και να αυξήσουμε τα πνευματικά μας χαρίσματα.
Μεγάλη Τετάρτη (Μεγάλη Τρίτη βράδυ):
Η Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στην αμαρτωλή γυναίκα (Λουκ. 7,47), που μετανιωμένη άλειψε τα πόδια του Κυρίου με μύρο και συγχωρήθηκε για τα αμαρτήματά της, γιατί έδειξε μεγάλη αγάπη και πίστη στον Κύριο. Ψάλλεται το περίφημο τροπάριο (δοξαστικό) της Υμνογράφου Μοναχής Κασσιανής.
Μεγάλη Πέμπτη (Μεγάλη Τετάρτη βράδυ):
Την Μεγάλη Πέμπτη γιορτάζουμε 4 γεγονότα :
α) Τον Ιερό Νιπτήρα, το πλύσιμο δηλαδή των ποδιών των μαθητών από τον Κύριο, δείχνοντας για το ποια πρέπει να είναι η διακονία των πιστών στην Εκκλησία.
β) Το Μυστικό Δείπνο, δηλαδή την παράδοση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας.
γ) Την Προσευχή του Κυρίου, στο Όρος των Ελαιών και
δ) την Προδοσία του Ιούδα, δηλαδή την αρχή του Πάθους του Κυρίου.
Μεγάλη Παρασκευή (Μεγάλη Πέμπτη βράδυ):
Την Μεγάλη Παρασκευή έχουμε την Κορύφωση του θείου δράματος, τελείται η «Ακολουθία των Παθών» και θυμόμαστε και βιώνουμε τα Σωτήρια και φρικτά Πάθη του Κυρίου και Θεού μας. Δηλαδή:
α) Τα πτυσίματα
β) τα μαστιγώματα
γ) τις κοροϊδίες
δ) τους εξευτιλισμούς
ε) τα κτυπήματα
στ) το αγκάθινο στεφάνι και κυρίως την
ζ) Σταύρωση και
η) τον θάνατο του Χριστού μας.
Μεγάλο Σάββατο (Μεγάλη Παρασκευή πρωϊ και βράδυ):
Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί γιορτάζουμε:
α) την Ταφή Του Κυρίου και
β) την Κάθοδο Του στον Άδη. Έτσι Μεγάλη Παρασκευή το πρωϊ, τελούνται οι εξής ακολουθίες: Ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και στις 12.00 το μεσημέρι της Αποκαθηλώσεως, δηλαδή η Ταφή Του Κυρίου από τον Ιωσήφ τον Αριμαθαίας και το Νικόδημο τον Φαρισαίο, μέλος του Μ. Συμβουλίου και κρυφό μαθητή του Κυρίου.
Την Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ ψάλλονται τα Εγκώμια και τελούμε την περιφορά του Επιταφίου.
Κυριακή του Πάσχα (Μ. Σάββατο πρωϊ και νύχτα από τις 12.00 π.μ):
Το πρωΐ του Μεγάλου Σαββάτου επιτελούμε τον Εσπερινό του Πάσχα, την λεγόμενη «1η Ανάσταση», δηλαδή το προανάκρουσμα της Αναστάσεως που μεταδίδουν οι ύμνοι και της προσμονής της λυτρώσεως όλης της κτίσεως από την φθορά και τον θάνατο!
Τα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου (δηλαδή ουσιαστικά την Κυριακή) επιτελούμε τον Όρθρο & την Θεία Λειτουργία της Αναστάσεως: εορτάζουμε την ζωηφόρο Ανάσταση του Κυρίου μας, την ήττα του θανάτου και της φθοράς και την αφή του Αγίου Φωτός στον κόσμο από το Πανάγιο Τάφο. Η Ακολουθία κλείνει με την ανάγνωση του υπέροχου κατηχητικού λόγου του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου "Εί τις ευσεβής & φιλόθεος..."
Κυριακή του Πάσχα στις 11.00 π.μ. ή το απόγευμα, τελείται ο «Εσπερινός της Αγάπης», κατα τον οποίο το Ιερό Ευαγγέλιο διαβάζεται σε πολλές γλώσσες διατρανώνοντας παγκοσμίως την νίκη κατά του θανάτου και την εποχή της Καινούριας Διαθήκης, της χαράς και της Αναστάσιμης ελπίδας.
Αντώνης Χρήστου
πηγή
Κατηχητικός λόγος Ιωάννου του Χρυσοστόμου
Ο κατηχητικός λόγος του Ιωάννου του Χρυσοστόμου διαβάζεται την Κυριακή του Πάσχα, λίγο πριν το τέλος της ιερής ακολουθίας. Παρατίθεται το πρωτότυπο κείμενο και η απόδοση στη νεοελληνική γλώσσα.
(Αν υπάρχει πρόβλημα με την εμφάνιση των αρχαίων ελληνικών, πατήστε εδώ)
|
Πρωτότυπο κείμενο
|
Νεοελληνική απόδοση
(Πηγή: http://img.pathfinder.gr/clubs/files/60262/12.html)
|
|
Εἴ τις εὐσεβὴς καὶ φιλόθεος, ἀπολαυέτω τῆς καλῆς ταύτης καὶ λαμπρᾶς πανηγύρεως.
|
Όποιος είναι ευσεβής και φιλόθεος, ας απολαύσει την ωραία και λαμπρή αυτή εορτή.
|
|
Εἴ τις δοῦλος εὐγνώμων, εἰσελθέτω χαίρων εἰς τὴν χαρὰν τοῦ Κυρίου αὐτοῦ.
|
Όποιος δούλος έχει διαθέσεις αγαθές, ας εισέλθει στη χαρά, γεμάτος με ευφροσύνη που χαρίζει ο αναστημένος Κύριός του.
|
|
Εἴ τις ἔκαμε νηστεύων, ἀπολαυέτω νῦν τὸ δηνάριον.
|
Όποιος καταπονήθηκε με τη νηστεία, ας απολαύσει τώρα την αμοιβή του.
|
|
Εἴ τις ἀπό τῆς πρώτης ὥρας εἰργάσατο, δεχέσθω σήμερον τὸ δίκαιον ὄφλημα.
|
Όποιος από την έκτη ώρα υπηρέτησε τον Κύριο, ας πάρει σήμερα την αμοιβή που δικαιούται.
|
|
Εἴ τις μετὰ τὴν τρίτην ἦλθεν, εὐχαρίστως ἑορτασάτω.
|
Όποιος προσήλθε στη ζωή της Εκκλησίας μετά την ενάτη, ας πάρει κι αυτός πρόθυμα μέρος στην Αναστάσιμη γιορτή.
|
|
Εἴ τις μετὰ τὴν ἕκτην ἔφθασε, μηδὲν ἀμφιβαλέτω˙ καὶ γὰρ οὐδέν ζημειοῦται.
|
Όποιος προσήλθε μετά την δωδεκάτην, ας μην έχει καμμιά αμφιβολία˙ καθόλου δεν θα τιμωρηθεί.
|
|
Εἴ τις ὑστέρησεν εἰς τὴν ἐνάτην, προσελθέτω, μηδὲν ἐνδοιάζων.
|
Όποιος καθυστέρησε κι ήρθε μετά την τρίτην, ας πλησιάσει τον Κύριο χωρίς κανένα δισταγμό και φόβο.
|
|
Εἴ τις εἰς μόνην ἔφθασε τὴν ἑνδεκάτην, μὴ φοβηθῇ τὴν βραδύτητα˙ φιλότιμος γὰρ ὢν ὁ Δεσπότης, δέχεται τὸν ἔσχατον καθάπερ καὶ τὸν πρῶτον˙ ἀναπαύει τὸν τῆς ἑνδεκάτης, ὡς τὸν ἐργασάμενον ἀπὸ τῆς πρώτης˙ καὶ τὸν ὕστερον ἐλεεῖ καὶ τὸν πρῶτον θεραπεύει˙ κἀκείνῳ δίδωσι καὶ τούτῳ χαρίζεται˙ καὶ τὰ ἔργα δέχεται καὶ τὴν γνώμην ἀσπάζεται˙ καὶ τὴν πρᾶξιν τιμᾷ καὶ τὴν πρόθεσιν ἐπαινεῖ. Οὐκοῦν εἰσέλθετε πάντες εἰς τὴν χαρὰν τοῦ Κυρίου ἡμῶν˙ καὶ πρῶτοι καὶ δεύτεροι τὸν μισθὸν ἀπολαύετε. Πλούσιοι καὶ πένητες μετ’ ἀλλήλων χορεύσατε˙ ἐγκρατεῖς καὶ ράθυμοι τὴν ἡμέραν τιμήσατε˙ νηστεύσαντες καὶ μὴ νηστεύσαντες, εὐφράνθητε σήμερον. Ἡ τράπεζα γέμει, τρυφήσατε πάντες. Ὁ μόσχος πολύς, μηδεὶς ἐξέλθῃ πεινῶν. Πάντες ἀπολαύετε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως˙ πάντες ἀπολαύετε τοῦ πλούτου τῆς χρηστότητος. Μηδεὶς θρηνείτω πενίαν˙ ἐφάνη γὰρ ἡ κοινὴ Βασιλεία. Μηδεὶς ὀδυρέσθω πταίσματα˙ συγγνώμη γὰρ ἐκ τοῦ τάφου ἀνέτειλε. Μηδεὶς φοβείσθω θάνατον˙ ἠλευθέρωσε γὰρ ἡμᾶς ὁ τοῦ Σωτῆρος θάνατος. Ἔσβεσεν αὐτόν, ὑπ’ αὐτοῦ κατεχόμενος. Ἐσκύλευσε τὸν ᾅδην ὁ κατελθὼν εἰς τὸν ᾅδην. Ἐπίκρανεν αὐτόν, γευσάμενον τῆς σαρκὸς αὐτοῦ. Καὶ τοῦτο προλαβὼν Ἡσαΐας ἐβόησεν˙ «Ὁ ᾅδης φησίν, ἐπικράνθη, συναντήσας σοι κάτω».
|
Όποιος προσήλθε κατά την πέμπτην ώραν, ας μην έχει κανένα φόβο, ότι τάχα, επειδή έχει φτάσει καθυστερημένος, δεν θα τον δεχθεί ο Θεός. Γιατί ο Κύριος δίνει πλουσιοπάροχα τις δωρεές Του. Γι’ αυτό δέχεται και τον τελευταίο, με την ίδια προθυμία που είχε δεχτεί και τον πρώτο. Χαρίζει ανάπαυση και ειρήνη σ’ εκείνον που έφτασε αργά, όπως ακριβώς κάνει και με τον πρώτο. Ελεεί κι εκείνον που έφτασε τελευταίος, αλλά περιποιείται κι εκείνον που πρώτος ήρθε. Και στον έναν δίνει και στον άλλο προσφέρει. Και τα έργα της αρετής δέχεται, αλλά και την απλή διάθεση αναγνωρίζει. Και την πράξη την αγαθή τιμά, αλλά και την απλή πρόθεση επαινεί.
Εισέλθετε, λοιπόν, όλοι στη χαρά του Κυρίου σας. Και εκείνοι που πρώτοι φτάσατε κι όσοι ήρθατε δεύτεροι, λάβετε τον μισθόν σας. Πλούσιοι και φτωχοί πανηγυρίστε. Όσοι εγκρατευτήκατε, αλλά κι εκείνοι που έχετε βραδυπορήσει στην εργασία των εντολών, τιμήστε την σημερινή ημέρα. Όσοι νηστέψατε και εκείνοι που δεν νηστέψατε, ευφρανθείτε σήμερα. Η (Αγία Τράπεζα) είναι γεμάτη, απολαύστε την όλοι. Ο Μόσχος είναι άφθονος και ανεξάντλητος. Δεν επιτρέπεται λοιπόν να φύγει κάποιος πεινασμένος. Όλοι απολαύστε το Συμπόσιο που παρατίθεται για τους πιστούς. Όλοι απολαύστε τα θεία δώρα που προσφέρει η Θεία αγαθοσύνη. Κανένας πια να μη θρηνεί τη φτώχεια του, γιατί τώρα έγινε φανερή η Βασιλεία του Θεού, εκείνη που προσφέρεται σ’ όλους εξίσου. Κανένας να μην κλαίει πια τα πταίσματά του, γιατί συγχώρεσή μας είναι ο Αναστημένος. Κανένας ας μη φοβάται πια το θάνατο, γιατί ο θάνατος του Σωτήρα μας μας ελευθέρωσε από το θάνατο και τη φθορά.
Γιατί αν κι ο Σωτήρας μας κρατήθηκε από το θάνατο, τελικά τον εξαφάνισε. Ο Κύριός μας που κατέβηκε στον άδη άρπαξε κι ανέσυρε μαζί Του όσους κρατούσε ο άδης. Ο Κύριος πίκρανε τον άδη, όταν εκείνος ο παμφάγος Τόν κατάπιε. Κι αυτό ήταν που προβλέποντάς το παλιά ο προφήτης Ησαϊας είχε βροντοφωνήσει: Χριστέ μου, όταν ο άδης εκεί κάτω στο σκοτάδι σε συνάντησε, πικράνθηκε.
|
|
Ἐπικράνθη˙ καὶ γὰρ κατηργήθη.
|
Και πολύ σωστά πικράνθηκε, γιατί από τότε καταργήθηκε.
|
|
Ἐπικράνθη˙ καὶ γὰρ ἐνεπαίχθη.
|
Πικράνθηκε γιατί ξεγελάστηκε.
|
|
Ἐπικράνθη˙ καὶ γὰρ ἐνεκρώθη.
|
Πικράνθηκε γιατί θανατώθηκε.
|
|
Ἐπικράνθη˙ καὶ γὰρ καθῃρέθη.
|
Πικράνθηκε γιατί έχασε πια την εξουσία του.
|
|
Ἐπικράνθη˙ καὶ γὰρ ἐδεσμεύθη.
|
Πικράνθηκε γιατί ο ίδιος τώρα υποδουλώθηκε.
|
|
Ἔλαβε σῶμα καὶ Θεῷ περιέτυχεν.
|
Εκείνος, καθώς νόμιζε, είχε λάβει σώμα θνητό και βρέθηκε απρόσμενα μπροστά σε Θεό.
|
|
Ἔλαβε γῆν καὶ συνήντησεν οὐρανῷ.
|
Εκείνος είχε πάρει χώμα από τη γη και συνάντησε Θεό, που είχε κατεβεί από τον ουρανό.
|
|
Ἔλαβεν ὅπερ ἔβλεπε καὶ πέπτωκεν ὅθεν οὐκ ἔβλεπε.
|
Εκείνος είχε πάρει ένα σώμα ορατό και καταισχύνθηκε από τον Αόρατο.
|
|
Ποῦ σου, θάνατε, τὸ κέντρον;
|
|
|
Ποῦ σου, ᾅδη, τὸ νεῖκος;
|
Πού είναι λοιπόν άδη η νίκη σου;
|
|
Ἀνέστη Χριστός καὶ σὺ καταβέβλησαι.
|
Αναστήθηκε ο Χριστός και έχεις πια οριστικά κατανικηθεί.
|
|
Ἀνέστη Χριστός καὶ πεπτώκασι δαίμονες.
|
Αναστήθηκε ο Χριστός και οι δαίμονες έχουν στα βάραθρα της απώλειας γκρεμιστεί.
|
|
Ἀνέστη Χριστός καὶ χαίρουσιν ἄγγελοι.
|
Αναστήθηκε ο Χριστός και χαίρουν οι Άγγελοι.
|
|
Ἀνέστη Χριστός, καὶ ζωὴ πολιτεύεται.
|
Αναστήθηκε ο Χριστός και η ζωή παντού βασιλεύει.
|
|
Ἀνέστη Χριστός καὶ νεκρὸς οὐδείς ἐπὶ μνήματος.
|
Αναστήθηκε ο Χριστός και δε θα μείνει πια κανένας νεκρός στο μνήμα.
|
|
Χριστός γὰρ ἐγερθεὶς ἐκ νεκρῶν, ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων ἐγένετο.
|
Γιατί με την Ανάστασή Του ο Χριστός έγινε η αρχή της αναστάσεως όλων όσων έχουν κοιμηθεί.
|
|
Αὐτῷ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.
Ἀμήν.
|
Σ’ Αυτόν ανήκει η δόξα και η εξουσία στους απέραντους αιώνες.
Αμήν.
|
|
